روح الله جعفری: پرسشگری ام به اینجا ختم نخواهد شد
سام فیلم: روح الله جعفری كه اثرش به نام «ریچارد سوم اجرا نمی شود» طبق ادعای خودش از حضور در جشنواره بین المللی تئاتر فجر كنار گذاشته شده و این اتفاق موجب اعتراض شدیدی از جانب او به مسئولان اجرایی این رویداد شده است؛ از تمام كسانی كه اعتراض دارند خواست تا از راه قانونی اقدام نمایند تا این خلا قانونی پُر شود و فضایی عقلانی به جای بازگشت به عُرف شكل بگیرد.
به گزارش سام فیلم به نقل از ایسنا، روح الله جعفری سرپرست تئاتر «گیتی» و كارگردان نمایش «ریچارد سوم اجرا نمی شود» ۷ بهمن ماه در جمع خبرنگاران، مشروح آنچه را كه برای تئاترش اتفاق افتاده است را توضیح داد.
این كارگردان در ابتدای صحبت هایش تصریح كرد: گروه تئاتر «گیتی» پس از چهار سال دوری از صحنه، آن هم به صورت ناخواسته، نمایش «ریچارد سوم اجرا نمی شود» را در تیر و مرداد امسال اجرا كرد و خوشبختانه مورد توجه طیف های مختلف قرار گرفت و مدیركل مركز هنرهای نمایشی و دبیر جشنواره فجر پس از آنكه آنرا دیدند، گفتند آنرا برای اجرا در جشنواره نمایش بدهیم.
او در عین حال تصریح كرد: من پس از رفتارهایی كه در دوره بیست و نهم و البته سی ام جشنواره بین المللی تئاتر فجر دیده بودم دیگر برای حضور در جشنواره تمایلی نداشتم. در دوره بیست و نهم نمایش «تماشاچی محكوم به اعدام» را ۵ یا ۶ بار بازنگری كردند و تنها یك اجرا در جشنواره داشت و به من گفتند نگاهی كه به دستگاه قضا و قضاوت داشتی و برداشتم از واژه عدالت، سیاسی بوده است. البته جواب من به آقایان این بود كه مگر این نمایشنامه ایرانی است كه از اجرای آن واهمه دارید؟ گویی روحیه نقد و انتقاد پذیری در كشور بسیار پایین آمده كه كوچك ترین حرفی كه در صحنه نمایش زده می شود، به مذاق عده ای خوش نمی آید و تمام دستگاه های دولتی و حكومتی ترجیح می دهند این جنس از نمایش اجرا نشود. سپس آن تك اجرا، جلو نمایش را گرفتند اما ۱۲ بار دیگر هم مورد بازنگری قرار گرفتیم تا بتوانیم آنرا به اجرای عمومی برسانیم. در زمان اجرا هم تا چندین جلسه یك ردیف صندلی مخصوص ناظران وجود داشت.
بدعت های كه گذاشته شد!
جعفری با اشاره به اینكه "در سی امین دوره جشنواره فیلم فجر كه رحمت امینی دبیر جشنواره بود، از من دعوت كرد تا نمایش «من چه جوری امكان دارد یك پرنده باشم» را در بخش ویژه جشنواره اجرا كنم، در ادامه تصریح كرد: پیش از حضور اعضای بازنگری یك دوربین به همراه متصدی به سالن وارد شد كه در پاسخ به من گفتند در كنار اعضایی كه بر كار نظارت می كنند، باید از كار تصویر هم گرفته شود. برای اینكه افراد بالادستی باید نمایش ها را ببینند. پایه گذاری این كار غلط در دوره دبیری آقای امینی گذاشته شد و در هیچ دوره ای پیش از آن به یاد ندارم این كار انجام شده باشد، در نهایت واكنش من نسبت به این مساله بسیار تند بود. آگهی داده بودم كه این بدعت ها موجب می شود از پیكره تئاتر معاصر چیزی باقی نماند. در نتیجه تئاتر من در این دوره حذف شد و از آن زمان به بعد رغبتی به ورود به جشنواره نداشتم.
این كارگردان درباره ی چرایی حضورش در سی و هفتمین دوره جشنواره، تصریح كرد: پس از صحبت های دبیر جشنواره با من، و بیان دلایلشان به صورت صریح تصمیم گرفتم با گروهم صحبت كنم و پس از گفت وگوهایی كه انجام دادیم، تصمیم نهایی مان حضور در جشنواره بود. معتقدم برای توسعه روحیه پژوهشگری باید پرسشگر بود و توسعه فرهنگی نیازمند این روحیه است. بدین سبب وقتی نتایج بخش بین الملل جشنواره تئاتر فجر مشخص شد و نمایش «ریچارد سوم اجرا نمی شود» در فهرست وجود نداشت، به جهت اینكه نقش روشنگری در مشخص جلوه دادن متر و معیار داوری ها از طرف داوران و دبیر جشنواره مشخص شود و زمینه گفت و گو در این خصوص فراهم گردد، با دبیر جشنواره تماس گرفتم تا دلیلهای پذیرفته نشدن آنرا بدانم. وی در پیامكی به من پاسخ داد كه "با شما تماس خواهم گرفت" اما تماس گرفته نشد. پس از چند بار تماس باز هم پیامی دریافت كردم با این مضمون كه "حتماً تماس می گیرم."
وی افزود: سپس گذشت ۱۰ روز در تاریخ ۲۱/ ۱۰/ ۹۷ نامه ای با این مضمون را برای او فرستادم كه "دبیر محترم جشنواره فجر جناب آقای نادر برهانی مرند، اینجانب روح الله جعفری سرپرست گروه تئاتری گیتی اعتراض شدید خودرا با عنایت به تمام مستندات و مدارك مربوطه نسبت به پذیرفته نشدن نمایش «ریچارد سوم اجرا نمی شود» در بخش بین الملل جشنواره تئاتر فجر اعلام نموده و می خواهم نسبت به احقاق حق تمام عوامل گروه اقدام مقتضی را به عمل آورید. در ضمن دلیلهای پذیرفته نشدن این نمایش را به صورت رسمی و كتبی به من اعلام كنید. " من سپس با مدیركل مركز هنرهای نمایشی صحبت كردم. فردای آن روز قائم مقام دبیر جشنواره خواست توضیحاتی را به صورت شفاهی به من بدهد كه نپذیرفتم و به او یادآور شدم كه باید به صورت كتبی اعلام گردد. آنها هم ۲۶ دی با من تماس گرفتند كه دبیر جشنواره می خواهد شما را ببیند و مشخص بود كه این دیدار تحمیلی است و به خاطر فضایی كه به وجود آمده بود، این دیدار ممكن شد.
اگر اعتراض نمی كردی از مكانیزم دیگری وارد می شدیم
جعفری با اشاره به صحبت هایی كه در دیدار با دبیر جشنواره تئاتر فجر انجام شد، بیان كرد: دبیر جشنواره در آن نشست به من اظهار داشت كه صادق است و هر چه كه می گوید برمبنای راستی است. وی گفت كه این نمایش از بهترین آثاری است كه تابحال دیده و فقط ناظر بر كار داوران بوده و در هیچ بخشی دخالت نكرده است. اما همین حرف تناقض داشت؛ برای اینكه كار نمایشی آزاده انصاری بعنوان همسرش و آقای عابدی قائم مقام جشنواره با اختیار فردی خودش از جشنواره حذف شد. به من گفتند كاش در جریان حضور در جشنواره فرم پرنمی كردی، آن وقت با افتخار از تو دعوت به عمل می آمد. برای اینكه دبیر این حق را دارد كه چند كار را به جشنواره دعوت كند و حتی در بخش رقابتی هم وارد كند. این حرف اصلاً منطقی و عقلانی نبود و نشان داده است در بخش داوری متر و معیار مشخصی وجود ندارد. دبیر جشنواره همین طور گفت، ما پایبند به عرف هستیم و نمی توانم بپذیرم كه داوران گرفتار اشتباه شدند. چون تو بودی، حاضر به این دیدار شدم؛ وگرنه تاكنون به هیچ اعتراضی جواب ندادم و كسی را هم ندیدم. نمایش تو از استانداردهای لازم برخوردار می باشد و فرصت های دیگری وجود دارد تا بتوانی آنرا به اجرا بگذاری. با این كاری كه انجام می دهی دیگران را هم ترغیب می كنی تا اعتراض كنند. اگر در رسانه صحبت نمی كردی، من در سكوت، كاری می كردم كه شاید به جدول جشنواره ورود پیدا كنی و در آئین نامه جشنواره مكانیزمی برای رسیدن به اعتراض معترضان وجود ندارد.
وی اضافه كرد: دبیر جشنواره حتی بیان كرد كه پیام ها به من رسیده كه گفته اند ما چنین و چنان می نماییم. اما من پافشاری كردم كه چون به صورت مكتوب از شما درخواست كردم، پاسخ مرا به همان صورت بدهید، اما او پاسخ داد كه من جواب مكتوب نمی دهم. در نهایت پذیرفت كه جواب نامه را به صورت مكتوب بدهد و من به او ۴۸ ساعت فرصت دادم كه جواب نامه را دریافت كنم و اگر این اتفاق نیفتد، برمبنای قانون برخواست برحق خودم پافشاری می كنم. برای اینكه من نه برمبنای احساس، بلكه برمبنای قانونی كه وجود دارد به این مساله وارد شدم. اگر قانونی برای اعتراض گروهی وجود ندارد و در اساسنامه ذكر نشده، دلیل نمی گردد من هم اعتراض نكنم. پیشنهاد دادم نه فقط برای این نمایش بلكه برای همه گروه های معترض متر و معیار داوری را از طرف روابط عمومی جشنواره بیان كنید. روز شنبه ۲۹ دی با من تماس گرفتند كه دبیر جشنواره نامه تو را پاسخ داده و بیایید آنرا تحویل بگیرید. اما وقتی فردایش با آنها تماس گرفتم، به من گفتند كه دبیر دیگر جواب كتبی نمی دهد. چطور امكان دارد كه شما پای حرف های خودتان هم نمی ایستید و این چه بازی جدیدی است كه به راه افتاده است؟ جشنواره منكر قولی كه داده بود شد. مشخص است نامه نوشته شده اما جسارت دادن آنرا به من وجود نداشت برای اینكه اشتباه مدیریتی خودشان فاش می شد. در نهایت هم به من گفتند تو تنها كسی هستی كه به صورت كتبی نامه داده ای و به این اتفاق اعتراض كرده ای.
این كارگردان در بخش دیگری از صحبت های خود به این نكته اشاره نمود كه در دوره های پیش هم كارهایی كنار گذاشته شد و در رسانه ها علت آنها را پاسخگو شدند و گاهاً پاسخ می دادند كه در كسوت تصمیم گیرنده چون عرف زیر پا گذاشته می شود ان را كنار می گذاریم. باید آزادی بیان، چندصدایی و تكثر آرا وجود داشته باشد. این چه خطری برای مجموعه شما و حاكمیت می تواند در برداشته باشد؟! اگر متر و معیار درستی وجود داشته باشد، دیگر مهم نیست فرد دوست یا همسرت باشد و برمبنای قانون می توانی پیش بروی.
او اظهار داشت: قضاوت های فردی و تفسیرهایی كه به صورت فردی انجام می دهیم، بسیار خطرناك می باشد. در این چالش ها به سمت سقوط یا رسیدن به یك فاجعه نزدیك می شویم. لزوم تغییر نگاه امنیتی باید در دستور كار وزارت ارشاد قرار بگیرد و در این صورت است كه سیاست گذاری كه انجام می شود، با یك رفتار عقلانی و در یك مكانیزم درست فرصت بروز پیدا می كند. باید به قانون برگردیم و این خلأهای قانونی را پر نماییم.
توجه به عرف یا پیروی از قانون
روح الله جعفری در این جلسه اشاره كرد: دعوت می كنم از تمام كسانی كه اعتراضی دارند، به جای آنكه اعتراض هایشان را درگوشی بیان كنند، بیایند و از طریق های قانونی استفاده كنند و بدانند حقشان چیست و پیگیر آن شوند. باید همه مسیر عقلانی را دنبال كنند و به صورت قانونی پیش بروند و برمبنای آن حقشان را طلب كنند و سدی كه مسئولان گذاشته اند كه نباید مورد سوال قرار بگیرند شكسته شود. این تداخلی كه حالا در دستگاه های مختلف وجود دارد، به این دلیل است كه به گفت و گو اعتقادی نداریم و رفتارهایمان برآمده از قانون نیست و مرجعمان شده است عُرف.
این كارگردان همین طور اظهار داشت: «ریچارد سوم اجرا نمی شود» نمایش منفعلی نیست و افراد را به گفت و گو با هم برمی انگیزد. حالا دیگر برایم مهم نیست كه به جدول جشنواره برگردم یا نه، بلكه می خواهم فضایی احداث شود كه این خلاءها پر شود. اگر در این ۳۶ دوره چنین رصدی انجام نشده واقعاً اتفاق تأسف باری است. باید طرح عملیاتی برای برون رفت از این جنس مشكلات را داشته باشیم و اگر این آگهی صورت نگیرد، در دوره های بعد هم شاهد این اعتراضات و بی قانونی ها خواهیم بود و مدیران فرهنگی خواهند گفت كاری برگزیده است و استانداردهای لازم را دارد، اما نمی تواند به جشنواره وارد شود. و مشخص نمی گردد بر چه اساسی اثری كنار گذاشته شده است.
تاریخ ما را قضاوت خواهد كرد
او درانتها صحبت های خود اظهار داشت: امیدوارم این تلنگر موجب شود اگر كسی خواب است، بیدار شود. تاریخ ما را سخت قضاوت خواهدنمود و رفتار و عملكردمان با متر و معیار بسیار دقیقی نقد می شود. امیدوارم عقلانیت بر مدیران كلان ما حاكم شود و پایند به گفت و گو باشند و حذف كردن را از نگاه شان كنار بگذارند. در همه این سال ها نگاه ابزاری به هنرمند شده است و در بخش های مختلف، تولید محتوا هم نداشته ایم. در نهایت تا زمانی كه به یك فضای عقلانی و درست فرهنگی برسیم، ادامه می دهم و پرسشگری ام به اینجا ختم نخواهد شد.
این مطلب سام فیلم را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب