هنر ۹۷ در آینه مهر -۲؛
خبرسازان سینما در سالی كه گذشت، سلطان واقعی سینما كیست؟
سام فیلم: سینمای ایران در سال ۹۷ چهره های خبرساز بسیاری داشت كه برخی ارزش های كیفی سینما را ارتقا بخشیدند و برخی دیگر بر آتش ابهامات و حاشیه ها دمیدند.
خبرگزاری مهر - گروه هنر- زهرا منصوری: چند سالی می شود كه با رسیدن به روزهای پایانی سال جریان ها و اتفاقات مهم سال، توسط رسانه ها بررسی می شود. در یك سال قبل در عرصه سینما چهره های تأثیرگذار زیادی چه به لحاظ منفی و چه به لحاظ مثبت حضور داشته اند كه بعضاً جریان اصلی سینما را باز هدایت كرده اند؛ چهره هایی كه شاید با آمدن نام سینما، مخاطبان به یكباره به یاد آنها بیفتند؛ افرادی كه یا در جایگاه مدیریت اتفاقات یك سال قبل را رقم زده اند یا در بدنه سینما جریانات را هدایت كرده اند.
هرچند بنظر می رسد تعداد این افراد زیاد و هركسی در جایگاه خود مفید یا مضر عمل كرده باشد اما در این گزارش به معرفی پنج چهره تأثیرگذار سینما از نظر كارشناسان سینمای خبرگزاری مهر پرداخته ایم.
حسین انتظامی؛ چالش های سرپرستی با اختیارات رئیس
پیش از این معاون امور مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود اما از ۲۶ آبان ماه در حكمی از طرف سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سرپرستی سازمان سینمایی را عهده دار شد. سازمانی كه قبل از آن محمدمهدی حیدریان بر مسند ریاستش تكیه زده بود.
البته از چند هفته پیش از این انتصاب، گمانه زنی های زیادی درباره كناره گیری حیدریان و جایگزینی او، توسط رسانه ها مطرح می شد اما صالحی روز ۲۱ آبان ماه و در جریان بازدیدش از سی و پنجمین جشنواره فیلم كوتاه تهران سرانجام به این حواشی خاتمه داد و عنوان كرد: «از زمان ابلاغ قانون بازنشستگی، فرصتی ۲ ماهه برای انتخاب رئیس جدید داشتیم. در ایام نخست ابلاغ از آنجایی كه مهندس حیدریان بازنشستگی قبل از موعد داشتند، گفتگوهایی درباره امكان بازگشت ایشان به مدیریت مطرح بود و پیگیری های حقوقی لازم هم انجام شد، منتهی از زمانی كه مشخص شد چنین امكانی وجود ندارد و مسجل شد كه باید در این زمینه تغییر مدیریت داشته باشیم، گزینه های مختلفی هم از داخل صنف سینما و هم از سایر حوزه های فرهنگی عنوان شد.» و بدین سان ریاست ۲۰ ماهه حیدریان بر سازمان سینمایی به اختتام رسید.
هرچند تابحال هم «ریاست» انتظامی در این سازمان در هاله ای از ابهام قرار دارد و او همچنان با عنوان رسمی «سرپرست» فعالیت می كند اما وزیر ارشاد در حاشیه برگزاری دوازدهمین جشنواره «سینما حقیقت» اعلام نمود كه انتظامی تمام اختیارات یك رئیس را دارد.
حسین انتظامی سال ۹۷ را در حالی به اختتام می رساند كه با دو چالش محوری «شفافیت» و «چابك سازی» مواجه است؛ باید دید سرانجام پیگیری سیاست های آقای «سرپرست» در سال آینده با چه سرانجامی مواجه می شود انتظامی از همان ابتدا با شعار «شفافیت در سینما» وارد میدان شد؛ موضوعی كه گام های اولیه آنرا حیدریان با بیان فهرست بودجه تخصیص یافته به زیرمجموعه های سینمایی شامل پرداختی های سازمان طی سال های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۶ به مؤسسه سینماشهر، انجمن سینمای جوانان ایران، مدرسه ملی سینما و خانه سینما و… برداشته بود اما انتظامی روز ۱۸ آذرماه در حاشیه بازدید سرزده از دوازدهمین جشنواره بین المللی «سینماحقیقت» عنوان كرد: «شفافیت حتماً شئون و شاخص های متعددی دارد كه یكی از آنها انتشار مسائل مالی است. بخش دیگر همین این است كه سازوكار و ضوابط رسیدن به این ارقام اعلام گردد. در شفافیت ابتدا باید ضوابط اعلام گردد به صورتی كه اگر كسی بخواهد از مدیری سوالی بپرسد، مدیر برای پاسخ به جایی ارجاع دهد كه برای همان فرد پرسش گر دسترسی به آن مقدور بوده باشد. تمام مؤسسه های زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم اكنون موظف شده اند گزارش حسابرسی خودرا در مجمع های عمومی، منتشر كنند. همه شوراهای تصمیم گیری باید به صورت رسمی معرفی شوند و مصوبات آنها به صورت كامل رسانه ای شود. این شئون شفافیت است كه باید به صورت جدی دنبال شود و سازمان سینمایی هم در همین راستا بعنوان یكی از زیرمجموعه های ارشاد عمل خواهدنمود.»
وعده های انتظامی در حوزه شفافیت خیلی زود عملی شد بطوریكه با روی كار آمدن وی، در ماه های اخیر شاهد انتشار ریز عملكردهای مالی مؤسسه های تابعه سازمان سینمایی بوده ایم كه از آن جمله می توان به انتشار عملكرد مالی گروه «هنر و تجربه»، انجمن سینمای جوانان ایران، مركز گسترش سینمای مستند و تجربی، سی و ششمین جشنواره فیلم فجر، سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر، مؤسسه رسانه های تصویری و… اشاره نمود.
انتظامی در كنار سیاست شفافیت در چند وقت اخیر رویكرد دیگری هم در پیش گرفت كه چابك سازی و طبیعتاً كوچك سازی سازمان سینمایی بود؛ اولین جرقه این رویكرد با ابلاغ دستور ادغام مؤسسه رسانه های تصویری در یك یا دو سازمان دیگر زده شد. سرپرست سازمان سینمایی در حكمش به مهدی یزدانی مدیرعامل مؤسسه رسانه های تصویری عنوان كرد: «با توجه به تجربیات بهادار مهدی یزدانی در مدیریت فرهنگی و آشنایی با اقتصاد سینما به وی مأموریت داده می شود حداكثر ظرف مدت ۶ ماه نسبت به انجام تشریفات قانونی ادغام وظایف مؤسسه رسانه های تصویری در یك یا دو مؤسسه دیگر وابسته به سازمان اقدام فرمائید»
پیرو همین دستور شایعه انحلال انجمن سینمای جوانان ایران باز در بعضی محافل و رسانه ها عنوان شد كه اخیرا سیدصادق موسوی مدیرعامل این انجمن طی گفتگویی با خبرگزاری مهر صراحتاً آنرا تكذیب و اعلام نمود: «بحثی در مورد ادغام و یا انحلال این انجمن وجود ندارد و سوژه ادغام بیشتر در مورد سایر مؤسسات سازمان سینمایی است.»
هرچند ادغام موسسه هایی كه بطور موازی در مجموعه سازمان سینمایی در حال فعالیت هستند، می تواند امری پسندیده باشد اما این مهم زمانی محقق می شود كه آسیبی به فعالیت های جدی آنها وارد نشود و این مهم با برنامه ریزی انجام شود؛ امری كه موجب نگرانی به حق عده ای شده است.
حسین انتظامی سال ۹۷ را در حالی به اختتام می رساند كه با دو چالش محوری «شفافیت» و «چابك سازی» مواجه است؛ باید دید سرانجام پیگیری سیاست های آقای «سرپرست» در سال آینده با چه سرانجامی مواجه می شود.
جواد عزتی؛ هم حرفه هم گیشه
رضا عطاران و جواد عزتی می توانند تركیب فریبنده و در عین حال جذابی برای مخاطبان سینمایی باشند؛ بازیگرانی كه در این سال ها توانسته اند جانی تازه به گیشه سینماها ببخشند و آثارشان جزو پرفروش ها باشد.
تیرماه امسال بود كه كمدی «هزارپا» به كارگردانی ابوالحسن داوودی و با همین تركیب بازیگران روی پرده سینماها رفت و پس از اكران تقریباً طولانی مدتش توانست فروشی بالغ بر ۴۰ میلیارد تومان را تجربه كند و علاوه بر این یك ركورد را در تاریخ سینمای ایران به ثبت برساند.
هر چند در این مدت نقدهای بسیاری بر این فیلم كه به روایت اتفاقات دهه ۶۰ می پردازد، وارد شد اما نباید فراموش كرد كه چهره برتر این فیلم جواد عزتی بود كه در چند سال اخیر چه در چارچوب نقش های جدی و چه در چارچوب نقش های طنز خوش درخشیده و توانسته تواناهایی خودرا به رخ بكشد.
شاید بشود شگفت آورترین حضور وی در آثار جدی را نقش آفرینی در فیلم سینمایی «ماجرای نیمروز» ساخته محمدحسین مهدویان دانست كه اتفاقاً در جریان برگزاری سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر تحسین بسیاری را برانگیخت و خیلی از منتقدان و خبرنگاران در نشست پرسش و پاسخ این فیلم در سالن رسانه ها، از جسارت كارگردان در انتخاب او می گفتند و اینكه این فیلم، نقطه آغازی برای ایفای نقش های جدی برای جواد عزتی محسوب می شد.
جواد عزتی در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر باز ۲ فیلم به نام «جان دار» به كارگردانی مشترك پدرام پورامیری و حسین امیری دوماری و فیلم سینمایی «ماجرای نیمروز؛ رد خون» به كارگردانی محمدحسین مهدویان را داشت و در هر ۲ حضوری موفق را تجربه نمود بطوریكه برای «ماجرای نیمروز؛ رد خون» نامزد دریافت جایزه بهترین نقش مكمل شد و بسیاری بر این باور بودند كه او شایسته دریافت این جایزه هم بود اما در نهایت این سیمرغ بر شانه های علی نصیریان برای بازی در فیلم سینمایی «مسخره باز» ساخته همایون غنی زاده نشست.
البته در همان زمان اعلام نامزدهای جشنواره فیلم فجر محمود رضوی تهیه كننده «ماجرای نیمروز؛ رد خون» در توییترش اعلام نمود: «در تیتراژ و فرم های شركت در جشنواره فجر آقایان جواد عزتی و هادی حجازی فر را بعنوان نقش اول مرد فیلم «ماجرای نیمروز؛ رد خون» اعلام نموده بودیم كه امشب در كمال تعجب نام آقای عزتی بعنوان نامزد نقش مكمل مرد توسط جشنواره اعلام شد» اما این واكنش بدون پاسخ از طرف دبیرخانه جشنواره فیلم فجر باقی ماند.
جواد عزتی در سال ۹۷ درخشش در دو حوزه را به صورت همزمان تجربه كرد؛ هم در گیشه توانست بعنوان یك «سوپراستار» خودرا متضمن فروش نشان دهد و هم در حرفه بازیگری توانمندی های خود برای ایفای نقش های جدی و پیچیده را به رخ كشید.
عزتی سال ۹۸ را هم با اكران نوروزی «چهار انگشت» به كارگردانی حامد محمدی آغاز نموده و فیلم های شاخصی چون «ماجرای نیمروز؛ رد خون» را هم در نوبت اكران دارد.
نرگس آبیار؛ ماهی كه كامل شد
نمی توان چهره های سینمای ایران پارسال را لیست كرد و نام نرگس آبیار را از قلم انداخت؛ كارگردان زن جوانی كه ساخت ۴ فیلم سینمایی را در كارنامه دارد و برای نخستین بار حضور جدی و نامش را در سینما با ساخت فیلم سینمایی «شیار ۱۴۳» و در جریان سی و دومین جشنواره فیلم فجر بر سر زبان ها انداخت؛ هرچند پیش تر با «اشیا از آنچه در آینه می بینید به شما نزدیكترند» وارد سینما شده بود.
نرگس آبیار امسال با فیلم «شبی كه ماه كامل شد» پا به سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر گذاشت و ثابت كرد كه در عرصه كارگردانی می تواند جهشی جدی داشته باشد.
«شبی كه ماه كامل شد» بی شك یكی از سخت ترین آثار سینمایی به لحاظ ساخت بوده است؛ مطلبی كه خیلی از منتقدان روی آن صحه گذاشتند اما این كارگردان با در نظرگیری همین سوژه شجاعانه پا به لوكیشن های پرخطر این فیلم همچون پاكستان گذاشت و رفت تا داستان زندگی عبدالحمید ریگی تروریست منطقه سیستان و بلوچستان را به نمایش بگذارد كه البته این تلاش ها بی نتیجه نماند.
پس از نمایش این فیلم در جشنواره فیلم فجر محمدحسین قاسمی تهیه كننده «شبی كه ماه كامل شد» ضمن بیان این مطلب كه فیلمنامه این اثر را به چند نهاد داده اما كسی حاضر به سرمایه گذاری نشده است، عنوان كرد: «بسیاری بر سر سوژه نقش كم رنگ امنیتی ها با ما مشكل داشتند و سنگ اندازی هایی هم كردند» موضوعی كه بنظر می رسد موجب شد خیلی از اینكه در این فیلم مشاركت نداشتند، اظهار حسرت كنند كه صریح ترین این واكنش ها مربوط به حبیب ایل بیگی قائم مقام بنیاد سینمایی فارابی است.
نرگس آبیار حالا با «شیار ۱۴۳»، «نفس» و «شبی كه ماه كامل شد» جایگاه خودرا بعنوان یكی از زنان بلندپرواز سینمای ایران تثبیت كرده است و كم نیستند مخاطبانی كه از همین امروز چشم به راه تجربه های بعدی او نشسته اند ایل بیگی همزمان با بازخورد مثبت اكران «شبی كه ماه كامل شد» متنی درباره آن در صفحه شخصی خود نوشت و از اینكه بنیاد فارابی نتوانسته در ساخت این فیلم مشاركت داشته باشد اظهار حسرت كرد. در متنی كه ایل بیگی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام نوشته، آمده است: «درود فراوان بر این زوج سینمایی. سركار خانم نرگس آبیار و آقای محمدحسین قاسمی برای ساخت فیلم عالی «شبی كه ماه كامل شد» سال قبل كه فیلمنامه را خواندم كمتر تصور می كردم این فیلمنامه بتواند یك اتفاق فوق العاده شود. جلسات گوناگون با تهیه كننده فیلم و دیگر عزیزان متأسفانه منجر به توافق سرمایه گذاری فارابی در این فیلم نشد. حیف شد كه كنارشان نبودیم اما خوشحالیم كه این فیلم ساخته شد و می درخشد.»
نرگس آبیار با این فیلم در جشنواره فیلم فجر توانست ۶ سیمرغ بهترین كارگردانی، بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش اول زن، بهترین بازیگر مكمل زن، بهترین بازیگر نقش اول مرد و بهترین چهره پردازی را شكار كند.
نرگس آبیار حالا با «شیار ۱۴۳»، «نفس» و «شبی كه ماه كامل شد» جایگاه خودرا بعنوان یكی از زنان بلندپرواز سینمای ایران تثبیت كرده است و كم نیستند مخاطبانی كه از همین امروز چشم به راه تجربه های بعدی او نشسته اند.
محمدصادق رنجكشان؛ تاجر در میدان هنر
كمتر كسی نام محمدصادق رنجكشان را تازمانی كه رئیس هیأت مدیره شركت خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی «دلتابان» بود، شنیده بود اما وی در ماه های اخیر یكی از چهره های خبرساز و البته پرحاشیه سینما بوده آن هم در حالیكه قبل از این هیچ سابقه سینمایی نداشته است؛ مردی كه با سرمایه گذاری كلان در چند پروژه سینمایی در كانون توجه رسانه ها قرار گرفت و در مقابل انتقادات و طرح شبهات درباره منابع مالی خود، اینگونه به صراحت موضع گرفت: «افرادی كه به من تهمت می زنند باید ثابت كنند كه پول من كثیف است. من ادعا می كنم یكی از تمیزترین پول ها را در كشور دارم. بعضی اوقات حسادت آدم را كور و كر می كند. اینها افتاده های صنف هستند و من با شرف ۵۰ سال كاسبی كرده ام و از آنها نمی ترسم.»
ابهامات درباره رنجكشان زمانی قوت گرفت كه علاوه بر سینما نام او بعنوان سرمایه گذار نمایش پرهزینه «بینوایان» به كارگردانی حسین پارسایی با سرمایه ۱۶ میلیاردی هم به میان آمد.
رنجكشان هرچند اعلام نموده برخی برای ساخت آثارش او را «خونین جگر» كرده اند اما در همین یك سال، حضوری فعال و «پرپول» در سینما داشته و توانسته است روی فیلم هایی همچون «سركوب» ساخته رضا گوران، «بی حسی موضعی» ساخته حسین مهكام، «سرخپوست» ساخته نیما جاویدی، «قاتل و وحشی» به كارگردانی حمید نعمت الله، «روسی» به كارگردانی امیر ثقفی و «متری شیش و نیم» ساخته سعید روستایی سرمایه گذاری كند كه اتفاقاً آخری بگفته خودش به سبب ساخت لوكیشن های سنگین، جزو پرهزینه ترین ها بوده و چیزی حدود ۷ میلیارد تومان خرج دربرداشته كه ۵۰ درصد از ساخت این فیلم سینمایی با مشاركت مستقیم وی انجام شده است.
رنجكشان خود اعلام نموده است: «من نیامده ام سینما را بگیرم و با لفظ «سلطان» مشكل دارم و پس از حواشی دروغی كه مقابل من به وجود آوردند، انگیزه ام را به كلی از دست دادم» اما او این روزها سكاندار پردیس تئاتر شهرزاد هم شده است، در حالیكه قبل از این گمانه زنی بعضی از رسانه ها در خصوص این بود كه رنجكشان هم در این راه به سرنوشت محمد امامی سرمایه گذار «شهرزاد» گرفتار شود اما او بگفته خودش این روزها با پول «تمیز» به كارش ادامه می دهد.
محمدصادق رنجكشان حالا تبدیل به نماینده جریانی نوظهور در عرصه تولیدات هنری ایران شده است. جریانی كه با برند «بخش خصوصی» سكان تولید در سینما، تئاتر و شبكه نمایش خانگی را در دست گرفته و هنوز درباره سرانجام حضورشان در این عرصه ابهامات جدی وجود دارد.
محسن امیریوسفی؛ حاشیه سازی در متن
تمام جنجال های وی از زمانی شروع شد كه فیلم سینمایی «آشغال های دوست داشتنی» را در سال ۹۱ كارگردانی كرد اما بنا به محتوایی كه داشت از همان زمان تا همین یك ماه پیش در توقیف ماند اما در نهایت در ۲۴ بهمن ماه رنگ پرده به خود دید.
محسن امیریوسفی در تمام این سال ها هر كار توانست كرد تا فیلمش را روانه پرده سینماها كند. آخرین واكنش های وی هم مربوط به جشنواره فیلم فجر امسال بود كه با حضور در نشست خبری این جشنواره نسبت به اینكه هیأت انتخاب فیلم او را ندیده اند، اعتراض كرد البته ابراهیم داروغه زاده دبیر این رویداد و معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی در همان نشست اعلام نمود كه «فیلم هایی كه پیش از سال ۹۶ تولید شده اند نمی توانند در این جشنواره حضور پیدا كنند اما این فیلم سال ۹۱ تولید شد و تا سال ۹۶ پروانه نمایش نداشت اما در مدیریت ما پروانه گرفت علت نداشتن پروانه هم این بود كه بخش های كوتاهی درباره حوادث سال هشتاد و هشت بود و به سبب سوءتفاهم نتوانسته بود پروانه نمایش بگیرد اما با گفتگو با كارگردان این سوءتفاهم ها حل شد و پروانه نمایش گرفت»
محسن امیریوسفی اما در همین سال های اعتراض و پیگیری برای اكران فیلمش، عنوان رئیس شورای مركزی كانون كارگردانان و نماینده كانون كارگردانان سینمای ایران در شورای صنفی نمایش را هم به دست آورد تا همزمان با پیگیری حاشیه های فیلمش، سهمی هم در متن تحولات سینمایی به خصوص در حوزه اكران داشته باشد.
در زمان ریاست امیریوسفی بود كه همزمان با بالاگرفتن تب و تاب ورود پول های كثیف به سینما و شبكه نمایش خانگی و پس از اعتراض تهیه كنندگان سینما نسبت به این موضوع، كانون كارگردانان سینمای ایران در اعتراض به همین مساله اطلاعیه ای صادر كرد كه در قسمتی از آن آمده بود: «نتیجه مستقیم و مخرب حضور این منابع مادی بی حد و مرز به ارتقای بی منطق و كنترل نشده بودجه های ساخت فیلم ها و به خصوص بودجه ساخت مجموعه های داستانی در چارچوب شبكه های نمایش خانگی منجر گردیده است و متأسفانه باید اذعان نماییم كه دستمزدهای نجومی بازیگران این آثار، بخش اصلی این ریخت و پاش های غیرضروری را تشكیل می دهد.»
موضع گیری كانون كارگردانان به ریاست امیریوسفی مقابل جریان ورود پول های مشكوك به سینما و شبكه نمایش خانگی در حالی صورت گرفت كه همزمان كیفیت بهره مندی این كارگردان از حمایت های مالی زیرمجموعه های سازمان سینمایی مورد سوال رسانه ها قرار گرفت.
امیریوسفی هیچ گاه پاسخ روشنی درباره اینكه فیلم توقیفی اش به ارزش ۵۵۰ میلیون تومان توسط مؤسسه رسانه های تصویری، خریداری شده بود نمایش نكرد؛ مبلغ قابل توجهی كه به یك فیلم اكران نشده تعلق گرفت اما كسی كه در قامت یك معترض به شرایط اقتصادی فیلمسازی ظاهر می شود، خودش ضمن استفاده از پول های دولتی بعنوان غرامت باز هم نسبت به اكران نشدن فیلمش موضع می گیرد. سال ۹۷ سال پرفرازونشیبی از این منظر برای امیریوسفی بود.
محسن امیریوسفی در یكی از اولین شب های اكران «آشغال های دوست داشتنی» خودرا به جهت اتمام سال ها پیگیری و انتظارش برای اكران این فیلم، «خوشبخت ترین كارگردان» توصیف كرده بود، باید دید حالا و با رفع این نگرانی و دغدغه، او فرصتی برای شفاف سازی درباره حمایت های مالی از آثارش را به دست خواهد آورد.
این مطلب سام فیلم را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب