سینمای مستند ایران در آستانه تاریخ سازی
سام فیلم: آیین اهدای جوایز ایدفا 2019 چهار روز مانده به انتها آن در حالی امشب برگزار می گردد كه سینمای مستند ایران با 3 فیلم شانس چشمگیری برای توفیق دارد؛ ازجمله فیلم مهرداد اسكویی كه ممكنست بعضی از نخستین ها را برای سینمای ایران به ارمغان بیاورد.
به گزارش خبرنگار ایسنا از آمستردام، سی و دومین جشنواره بین المللی فیلم مستند آمستردام (ایدفا) با وجود آنكه تا اختتام روز یكشنبه هفته آتی ادامه دارد، مراسم اهدای جوایز خودرا شامگاه چهارشنبه 6 آذر ماه برگزار می نماید. بدین جهت می توان اظهار داشت كه نام مراسم اختتامیه را بر آن نمی توان نهاد.
سینمای ایران در این جشنواره كه درواقع مهمترین رویداد سینمای جهان در حوزه مستندسازی شمرده می شود قبل از این دو بار جایزه گرفته است.
اهمیت این جایزه را برای مستندسازان، با جایزه اسكار و اهمیت جشنواره را نیز با جشنواره فیلم كن مقایسه می كنند.
محسن عبدالوهاب در بخش فیلم های میان مدت و مهرداد اسكویی نیز در بخش مستندهای كودكان در سال های گذشته موفق شده اند جایزه هایی برای سینمای مستند ایران به ارمغان بیاورند.
امسال اما در تاریخ 32 دوره ای ایدفا برای سینمای ایران یك تاریخ سازی صورت گرفت و آن، انتخاب فیلم مهرداد اسكویی (سایه های بی خورشید) برای آیین افتتاح جشنواره بود؛ اتفاقی كه گویا تابحال برای هیچ فیلمسازی دو بار رخ نداده است.
"سایه های بی خورشید" كه حالا یكی از مورد توجه ترین فیلم های جشنواره امسال است، در صورتیكه به جایزه برسد، این اتفاق برای اولین بار در بخش مسابقه فیلم های بلند برای یك مستندساز ایرانی رخ می دهد.
هرچند این نگرانی وجود دارد كه با توجه بسیار هیات انتخاب، منتقدان و رسانه ها به این فیلم در ایام گذشته، هیات داوران آنرا فیلم به توفیق رسیده ای فرض و از انتخاب نهایی آن صرف نظر كند اما با عنایت به اینكه امسال دو جایزه بیشتر و جدید برای این بخش در نظر گرفته شده است، به دست آوردن دست كم یك جایزه برای این فیلم دور از ذهن نیست.
در این صورت، اسكویی كه پرافتخارترین مستندساز ایرانی در جشنواره های جهانی است، با فیلم جدید خود، علاوه بر انتخاب بعنوان فیلم افتتاحیه برای اولین بار و نیز كسب جایزه در بخش فیلم های بلند برای اولین بار، اولین ایرانی خواهد بود كه دو بار در فاصله چند ساله در این جشنواره به جایزه رسیده است.
دیگر فیلم ایرانی كه امشب شانس دریافت جایزه دارد، فیلم "آشو" اثر جعفر نجفی است كه در رقابت مستندهای كودكان حضور دارد. این فیلم 30 دقیقه ای كه در بخش فیلم كوتاه جشنواره نیز نمایش داشته است، با عنایت به مضمون طنز آن، بسیار مورد توجه دست اندركاران ایدفا قرار گرفته است. از همین رو با عنایت به اینكه برخی از داوران را هم در این بخش، نوجوانان می سازند، به جایزه رسیدن آن نیز دور از ذهن نیست. در این صورت، «آشو» از معدود فیلم های ایرانی خواهد بود كه با تم طنز در جشنواره ای خارجی به جایزه می رسد.
سومین فیلم ایرانی كه در جشنواره فیلم مستند آمستردام 2019 شانس به دست آوردن جایزه دارد، "خلاف عقربه های ساعت" اثر جلال وفایی، فیلمساز همدانی، در بخش فیلم های میان مدت (نیمه بلند) است. وفایی پدرش و سرنوشت فكری او را از نظر سیاسی، سوژه فیلم مستند خود كرده است. سوژه فیلم نجفی نیز بعنوان یك فیلمساز اهل كوهرنگ، نوجوانی از عشایر و ایلات بختیاری است كه به سینمای جهان بسیار علاقه دارد.
در بخش غیررقابتی «Luminous» جشنواره هم سه مستند ایرانی «فقدان» به كارگردانی فاطمه ذوالفقاری، «تارهای ممنوعه» ساخته حسن نوری و «كاغذپاره ها» به كارگردانی بهزاد نعلبندی حضور داشتند كه البته فیلم «فقدان» از همان ابتدای جشنواره، به سبب آنچه مشكل فنی اعلام شد، از جشنواره كنار گذاشته شد.
محسن مخملباف، سینماگر ایرانی كه یكی از داوران بخش رقابتی اصلی ایدفا 2019 است نیز با فیلم «یك لحظه معصومیت» (نون و گلدون) در بخش «Focus» جشنواره حاضر بود.
غیر از فیلم مخملباف كه دو نمایش آن اختتام یافته و فیلم «فقدان»، دیگر فیلم های ایرانی حاضر در جشنواره فیلم مستند آمستردام، همچنان در ایام آتی، نمایش هایی خواهند داشت.
البته چند سینماگر ایرانی دیگر نیز با فیلم هایی كه محصول كشورهای دیگر بود، در ایدفا 2019 حضور داشته اند.
زندگی فقیران روی معدن نقره
البته غیر از فیلمسازان فارسی زبان ایرانی و افغانستانی، فیلمسازان دیگر كشورهای مسلمان جهان نیز در ایدفا 2019 حضور چشم گیر داشتند.
همچون فیلم هایی كه روز گذشته در ایدفا نمایش داشت، فیلم "آموسو" بود. فیلمساز مراكشی در این فیلم، داستان زندگی مردمی از كشورش را روایت كرده كه در منطقه ای كوهستانی، در محل بزرگترین معدن نقره زندگی می كنند. آنها نه تنها كمترین بهره ای از این برداشت نقره نمی برند، بلكه فعالیت كارخانه معدن به بی آبی منطقه انجامیده كه موجب خسارت به كشاورزی آنان شده است.
مردم منطقه بعد از یك خرابكاری در خط لوله معدن در سال 2011 كمپی اعتراضی در محل ایجاد كرده، خارج از خانه های خود در بدوی ترین شرایط زندگی می كنند، شاید صدایشان به دولتشان برسد.
كارگردان در این اثر كمترین دخالت را در روایت داشته و تیم سازنده او از ابتدا تا انتهای فیلم، مشغول تصویربرداری و صدابرداری از زندگی روزمره مردم در كمپینگ اعتراضی بوده اند؛ فیلمی كه طولانی بودن آن به نسبت كسالت بار است ولی با صدابرداری و صداگذاری خوب، مخاطبان را در هر نقطه از جهان، با وضعیت و سرنوشت مردم بخش كوچك اما مهمی از آن، آشنا می كند.
در جستجوی یوز ایرانی از كردستان تا هلند
اما یكی از فیلم هایی كه به كشور و منطقه ای مسلمان نشین پرداخته اما فیلمسازان آنها غربی هستند، فیلم "سیدیك و پلنگ" است كه روز گذشته در ایدفا نمایش داشت.
سیدیك یك شهروند اقلیم كردستان عراق است كه از 25 سال پیش با دوربین شكاری و چوب كوهنوردی، مناطق صعب العبور را در جست و جوی نشانه ای از یوز ایرانی زیر پا می گذارد.
او به این امید سال ها جست و جو می كند و می داند اگر در آن منطقه یك یوز ایرانی مشاهده كند، كل منطقه بعنوان یك پارك طبیعی حفاظت می شود و از این طریق علاوه بر درآمدزایی برای منطقه، بمباران و قتل های ناشی از آن نیز می تواند متوقف شود.
این فیلم حول محور صحبت های شخصیت اصلی آن شكل گرفته كه با تصاویر بدیع و زیبایی از طبیعت منطقه آمیخته شده است.
سی و دومین جشنواره بین المللی مستند آمستردام (ایدفا) از تاریخ ۲۰ نوامبر تا ۱ دسامبر (۲۹ آبان تا ۱۰ آذر) در پایتخت كشور هلند در حال برگزاری است.
منبع: سام فیلم
این مطلب سام فیلم را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب