یك هنرمند در پی قتل رومینا مطرح كرد:
معضل فرزندكشی در دنیا ریشه ای تاریخی دارد
سام فیلم: پیام لاریان كه تابحال نمایش هایی را درباره خشونت و قتل اجرا كرده اعتقاد دارد فرزندكشی مسئله ای است كه در ایران زیاد اتفاق می افتد ولی كمتر به آن پرداخته می شود.
این هنرمند تئاتر به دنبال قتل تلخ رومینا در گفتگو با ایسنا به ریشه های تاریخی فرزندکشی در دنیا پرداخت و از سانسور خشونت انتقاد نمود.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا نمونه هایی مانند رومینا با هدف آگاهی بخشی، دستمایه ساخت آثار نمایشی در تئاتر نمی شوند؟ توضیح داد: تئاتر بازنمایی است و شما روی صحنه کار جعلی انجام می دهید. از این نگاه سینما بهتر می تواند وارد این مقولات شود. ضمن اینکه اصولا نوشتن چنین نمایشنامه هایی کار بسیار دشواری است و یکی از علل کم رغبتی نمایشنامه نویسان این است که چون بازنمایی خشونت روی صحنه، جعلی است و ما را مورد تزکیه قرار نمی دهد، پس بهتر است به فرمالیسم روی آوریم و حال بحث اثرگذاری آثار فرمالیستی خیلی مفصل است و در این گفتگو نمی گنجد.
لاریان با اشاره به کم اقبالی تماشاگران به کارهای خشن و تلخ در تئاتر اضافه کرد: این ترس در تئاتر ما رایج شده که اگر نمایش غم انگیز اجرا نماییم، تماشاگر نمی آید و این گونه است که درباره پلاسکو، حادثه هواپیما و حالا رومینا کاری ساخته نمی گردد. من هم که درباره خشونت کار می کنم، تماشاگران اندکی به تماشای کارم می آیند و بتدریج کارم را به سمت کمدی "مک دونا" می برم که بیشتر مفرح است.
او افزود: مواجهه سلبی دولت را در نشان ندادن خشونت درک نمی کنم. چگونه است که در جاهای می توانیم خشونت را نشان دهیم ولی در تئاتر و سینما نمی توانیم؟! درحالی که تصویر خشونت می تواند به ایجاد تنفر از آن کمک نماید.
لاریان به نتایج سانسور در بعضی از کشورها نظیر آمریکا اشاره نمود و توضیح داد: دهه ۴۰ و ۵۰ سانسور خشونت در آمریکا آنقدر شدید بوده که در دهه ۸۰ متوجه نقش مخرب آن شدند و دریافتند که باید فضا را باز کنند. خوب است ما هم از تجربیات دیگر کشورها استفاده و قدری با انعطاف بیشتری برخورد نماییم.
کارگردان نمایش «بالستیک زخم» جمله ای از کیانوش عیاری، کارگردان فیلم «خانه پدری» را یادآوری کرد و اظهار داشت: ایشان بدرستی می گوید اگر پدر رومینا «خانه پدری» را می دید، شاید از این کار منصرف می شد. من هم معتقدم اگر تلویزیون ما این فیلم را نمایش می داد یا این اثر در جایی مانند تالش هم اکران می شد، شاید این پدر حالش بد می شد و دست به چنین جنایتی نمی زد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه فرزندکشی در ادبیات ما ریشه دارد، یادآوری کرد: می توان تصور کرد فردوسی آنقدر فرزندکشی دیده که رستم و سهراب را سروده چونکه فرزندکشی توسط قهرمانان یا پادشاهان ما رخ می داده است. البته این اتفاق در تمام دنیا رخ می دهد و منحصر به جامعه ما نیست. در دوره سیاه آمریکا از هر چهار مادر، یک نفر به فکر کشتن فرزند خود می افتاده است و در آن دوره قوانین قضایی آنقدر رشد نکرده بود که جلوی این گونه فجایع را بگیرد. به صورتی که ۶۰ درصد قتل کودکان توسط پدر و مادرهایشان رخ می داده است.
لاریان اضافه کرد: نمونه فرزندکشی تاریخی در ادبیات جهان هم «مده آ» اوریپید است که به خاطر انتقام از همسر خائن خود، فرزندانش را می کشد. یعنی این فاجعه آنقدر در یونان باستان بزرگ بوده که نویسنده لازم دیده درباره آن صحبت کند. ازاین رو این مورد در طول اعصار بوده است و همواره هنرمندانی در مقابل آن موضع گیری کرده اند.
نویسنده و کارگردان نمایش «امپرسیون جیغ بنفش» افزود: در ایران خودمان تنها در ۶ ماهه نخست سال ۸۷، ۶۴ مورد فرزندکشی ثبت شده است اما چون در آن دوره شبکه های اجتماعی نبودند، این موضوعات کمتر بازتاب داشته است.
لاریان با اشاره تأثیر شبکه های اجتماعی در برجسته شدن قتل رومینا اضافه کرد: این اتفاق مدام تکرار می شود و تازگی ندارد. شاید هیاهو درباره رومینا به خاطر چهره زیبا و معصوم او بود یا عشقی که این دختر بچه به دنبال آن بود و یا امیدی که برای رسیدن به آزادی داشت که سبب شد قصه اش تلخ تر هم بشود.
او افزود: متاسفانه در کشور ما همیشه نوعی مقاومت در مقابل پدیده های جدید وجود دارد که نمونه آن گاردی است که نسبت به شبکه های اجتماعی گرفته می شود حال آنکه هیچگاه نمی توان منکر تاثیرات خوب این شبکه ها شد. اینستاگرام سبب شد سوژه ای مانند رومینا آنقدر دیده و شنیده شود که میزانی از این خشونت کم شود و افرادی به این قضیه فکر کنند که چگونه می توان به کم شدن این جنایات کمک کرد.
لاریان با اشاره به اینکه تئاتر هم یک رسانه است، اظهار داشت: پلت فرم هنر هم می تواند مانند شبکه های اجتماعی مخاطبان خویش را داشته باشد و تا حدی به آگاهی سازی کمک نماید. اینکه روایت خشونت به کاهش آن کمک می نماید یا بر عکس سبب ریخته شدن قبح آن می شود، یک بحث جدی روانکاوانه است.
لاریان اظهار داشت: شنیده ام پدر رومینا یک ماه قبل از قتل او پیش وکیلی رفته و از او پرسیده اگر کسی فرزند خویش را بکشد آیا اعدام می شود. یعنی نسبت به جان خودش بیم داشته و بعد جان دخترش را به آن شکل گرفته است. این میزان تعصب و خشونت از کجا می آید. چه کردیم که به اینجا رسیدیم؟! اینها مسایلی نیست که به آسانی از کنار آن بگذریم.
وی در پاسخ به این پرسش که سهم تئاتر در کم کردن این فجایع چیست؟ اظهار داشت: با کمال تاسف تئاتر ایران در هیچ دوره ای در کنار مردمش نایستاده و مردم هم در کنار آن نایستاده اند. تئاتر در کشور ما از بدو تاسیس، تمایلات غربی پیدا کرده و به سمت درام غربی رفته است. جزیره ای بوده که در آن افرادی زندگی کرده اند و جهان در جای دیگری اتفاق می افتاده. شاید یکی از دلایلش این است که تئاتر ما در تهران متمرکز شد و به دیگر نقاط نرفت. من برای تهران نمایشنامه می نویسم ولی وقتی متن من در شهری دیگر اجرا شود، اثر خویش را از دست می دهد چون با آن فرهنگ هم خوانی ندارد.
لاریان در باره این مورد که هر خطه ای می تواند گروه های فعال خودش را داشته باشد و مردم از مزیت فرهنگ سازی تئاتر بهره مند شوند، توضیح داد: درست است هر منطقه ای گروه های تئاتری بومی خویش را می خواهد ولی هنرمندان نمی توانند این راه را تعیین کنند دولت چنین وظیفه ای بر عهده دارد. هم اکنون گروه های تئاتری در استان ها نه امکانات دارند و نه تماشاگر. وقتی شهری فقط یک گروه دارد، نمی توانیم بگوییم صاحب تئاتر است، بخصوص اینکه همان یک گروه هم شبیه گروه های تهرانی کار می کند که کارش در جشنواره فجر پذیرفته شود و این چنین است که هیچ کسی در تالش درباره فرزندکشی کاری نمی سازد.
این مطلب سام فیلم را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب