گلایه الهام پاوه نژاد از جای خالی زنان میانسال در آثار هنری
الهام پاوه نژاد با تشریح دشواری وظایف مادری در کنار کار هنری، از جای خالی زنان میانسال در آثار هنری سخن گفت.
این بازیگر همزمان با روز زن و مادر در گفتگو با ایسنا از تجربه های شخصی خود صحبت و ابراز تاسف کرد که در جامعه ما عموما تصور می شود، زن بودن تنها در محدوده سنی باروری تعریف می شود و بیشتر آثار هنری به ویژه آثار تصویری مشکلات و معضلات زنان بالای ۴۰ سال را نادیده می انگارند.
او که یک دختر نوجوان دارد، در شروع درباره تجربه شخصی خودش اظهار داشت: هم نشینی مادری در کنار کار هنری خیلی مشکل است و اگر بخواهی در هر دو جبهه بجنگی، اساسا نمی توانی در هر دو به یک اندازه موفق باشی و حتما یکی بر دیگری می چربد.
او در عین حال افزود: البته می توان هر دو را در کنار هم مدیریت کرد ولی این مساله به حمایت خانواده و شخصی خانم هنرمند بسیار وابسته است. بطوریکه گاه یک بانوی هنرمند شرایط عجیب و پیچیده نگهداری از فرزند خودرا دارد.
پاوه نژاد اشاره کرد: در هر حال فرزند یک زن هنرمند اساسا در مقاطعی کمبود مادر را احساس می کند. با آنکه هر دو مادربزرگ های فرزند من تمام قد در کنارم بودند، ولی دختر من در مقاطعی، کمبود مرا حس می کرد، همچنانکه من نیز اضطراب و نگرانی های خودرا درباره او داشتم.
این بازیگر با تشریح شرایط کاری پروژه های تصویری و تئاتر اضافه کرد: زمانی که دخترم، کوردیا کوچک بود، با آنکه در سالهای طلایی حرفه ای خود بودم، بیشتر در تئاتر متمرکز شدم چون در تئاتر نظم ببشتری حاکم است و به نوعی، ساعت کاری وجود دارد. در مقابل، پیشنهادهای تصویری زیادی را رد کردم چون عموما کارهای تصویری بیش از پانزده شانزده ساعت در روز زمان می برند.
او در پاسخ به این پرسش که آیا هیچ گاه از این کار پشیمان شدید، توضیح داد: شاید اوایل به این مساله فکر می کردم ولی تجربه ما در سالهای بعد نشان داد، آش دهن سوزی را از دست نداده ام و خوشحالم در دوره کودکی دخترم در حد توان کنارش بودم و شرایط بحرانی پر اضطرابی را برایش ایجاد نکردم.
این بازیگر با اعلان اینکه مادری، یعنی گذشتن از بخش بزرگی از تعلقات افزود: رد کردن نقش های مورد علاقه در دوره جوانی خیلی مشکل است، ولی بعدا ان چنان جریان های کج و معوجی در کارهای هنری ما به وجود آمد که از این گذشت بسیار خوشحالم.
او درباره این مساله که تعدادی از هنرمندان کار هنری شان را همچون فرزند خود می دانند و از تجربه مادری سرباز می زنند، توضیح داد: هنرمندی چنین مطلبی می گوید که فرزندی نداشته باشد ولی مسئولیت و تجربه مادری بسیار متفاوت و دشوارتر از ان است که با کار هنری مقایسه شود. حتی حالا هم که دخترم بزرگ شده، تعهدات خانوادگی دیگری در قبال مادر و دیگر اعضای خانواده ام دارم و مطمئنم ۹۰ درصد کسانی که بچه دارند، فرزندشان برایشان در اولویت است. هرچند ممکنست درصد انگشت شماری در قبال فرزندان خود کوتاهی کنند، ولی بیشتر هنرمندان به ویژه خانم ها چیزی برای فرزندشان کم نمی گذارند.
او در پاسخ به این پرسش که آثار هنری ما تا چه حد تصویری واقعی از زن امروز جامعه ایران ارائه می دهند، اظهار داشت: بسیار کم! چون دراین زمینه دستمان باز نیست. علاوه بر این زنان بالای ۴۵ سال در فیلمنامه های ما عموما نقش پیش برنده ای در روال کار ندارند. آنان اغلب بعنوان مادر انتخاب می شوند و فرزندان نقش های محوری را بر عهده دارند.
پاوه نژاد یادآوری کرد: مگر چند فیلم مانند " بانوی اردیبهشت" داریم که دغدغه ها و مشکلات زنان میانسال را نمایش دهد. عموما در آثار تصویری ما به مشکلات زنان بالای ۳۵ سال کمتر پرداخته می شود و فقط نقش مادری شان پر رنگ می شود، در حالی که این گروه سنی از زنان هزار و یک بحران عاطفی، مالی، اجتماعی و... دارد که بنا به دلیلهای گوناگون هیچ گاه به ان توجه نمی گردد.
او با تایید اینکه قسمتی از این بی اعتنایی به ریسک ناپذیری سرمایه گذاران سینمایی بازمی گردد، افزود: آنان برای حفظ گیشه ترجیح میدهند به کلیشه های رایج دختر پسری بپردازند و سینماگران مستقلی که خارج از کلیشه ها کار کنند، خیلی کم شمار هستند.
او با تشریح یکی از تجربه های شخصی خودش در فیلم "زندگی با چشمان بسته" کار رسول صدرعاملی یادآوری کرد: نقش من به سبب خاصیت های خود گرفتار ممیزی شد و من به آقای صدرعاملی گفتم بعنوان فیلمسازی که مدعی سینمای اجتماعی و خانوادگی هستید، جای مشکلات زنان در سینمای شما خالی است و ایشان هم گفت "ان شاالله فیلم بعدی" ولی مگر ما چند تهیه کننده داریم که ریسک پذیر باشند.
پاوه نژاد درباره اینکه فیلم های زنانه عموما انگ فمینست بودن می خورند، توضیح داد: اساسا این مساله هم در محتاط شدن فیلمسازان برای پرداختن به مشکلات زنان بی تاثیر نیست، چون متاسفانه انگ فمینیست بودن حتی از طرف جامعه روشنفکری هم مطرح می شود.
او یادآوری کرد: در سالهای جوانی ما وقتی فیلم "دو زن" به نمایش درآمد، خیلی حاشیه ساز شد و عده زبادی ان را مردستیز دانستند، در حالی که در اطراف خودم چند نمونه از زنانی را می دیدم که سرنوشتی همچون کارکتر این فیلم داشتند. قسمتی از این انگ ها از طرف همان جریان فرهنگی رخ می دهد که علاقه ای به ساخته شدن فیلم های زنانه ندارد.
او با اشاره به یک معضل فرهنگی دیگر درباره زنان توضیح داد: این روزها مساله سن زنان در فضای مجازی به یک اسلحه مقابل آنان تبدیل گشته. بطوریکه زنان بالای ۴۰ سال را پیرزن می دانند و این لفظ پیرزن را با نگاهی توهین آمیز مطرح می کنند، در حالی که پیرزن یعنی مادربزرگهای ما که زنانی باتجربه و دانا هستند و متاسفانه همان فرهنگ زن ستیزی که مدام با عدد و رقم سر و کار دارد، در اینجا هم خودرا نشان میدهد.
پاوه نژاد ابراز کرد: یک نگاه رایج و نادرست این است که زن را پس از سن باروری از دور زنانگی خارج می کند، درحالیکه یک زن با حفظ سلامت و مراقبت از خود در سنین بسیار بالاتر هم می تواند همچنان انرژی و گرمای زندگی را ساطع کند و الهام بخش باشد.
او در پاسخ به این پرسش که این مساله چقدر متاثر از دید ابزاری به زن است، توضیح داد: حتما این نگاه وجود دارد که وقتی زن به سن یائسگی می رسد، او را از دور خارج می کند و شاید همین نگاه سرکوب کننده سبب آن واکنش های فمینیستی می شود.
پاوه نژاد نگاه فرهنگی دراین زمینه را موثر دانست و در پاسخ به این سخن که عموما امید به زندگی در جامعه ما پایین است، اظهار داشت: این مساله را می پذیرم ولی کماکان جامعه ما کمتر مردان را گرفتار این حس می کند، شاید به این علت که نیروی جنسی آنان تا سالهای بیشتری فعال است و جامعه هم با این نگرش که مرد بالای ۴۰ سال تازه به جذابیت می رسد، این اعتماد به نفس را به مردان می دهد که امید به زندگی بیشتری در قیاس با زنان داشته باشند، در حالی که زنان بالای ۴۰ سال عموما با بحران های عاطفی زبادی رو به رو می شوند.
این بازیگر در انتهای سخنان خود ابراز امیدواری کرد که سینمای ما کمتر محافظه کار باشد و بیشتر به معضلات زنان میانسال که قسمتی از جامعه را شامل می شوند، بپردازد.
منبع: سام فیلم
این مطلب سام فیلم را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب