میزگرد فیلم های كوتاه زمستانه در مهر-۱؛
نسبت فیلم كوتاه با گیشه چیست؟، اولویت مخاطب بیشتر است نه پول بیشتر
به گزارش سام فیلم سازندگان فیلم های كوتاه اكران شده در بسته زمستانه گروه هنروتجربه معتقدند كه این اكران ها صرفا فرصتی برای دیده شدن بیشتر است نه الزاماً درآمد بیشتر از گیشه!
خبرگزاری مهر- گروه هنر- محمد صابری: «و می گذریم» به كارگردانی پریسا گرگین، «آینه های پریده رنگ» ساخته سالم صلواتی، «نسبت خونی» به كارگردانی مشترك حسین امیری دوماری و پدرام پورامیری، «تو هنوز اینجایی» به كارگردانی مشترك كتایون پرمر و محمد روح بخش، «فروزان» ساخته میرعباس خسروی نژاد و «دیدن» ساخته سهیل امیرشریفی ۶ فیلم كوتاهی هستند كه از آغاز زمستان ۹۷ در چارچوب بسته ویژه زمستانه فیلم كوتاه، در گروه سینمایی «هنر و تجربه» روی پرده رفته اند.
این ۶ فیلم كوتاه عملا سومین گروهی محسوب می شوند كه به صورت یك مجموعه و برای اكران در یك فصل در كنار هم قرار گرفته اند و علاقمندان به سینمای كوتاه فرصت تماشای آنها در سالن سینما را پیدا كرده اند.
كارگردانان این مجموعه فیلم كوتاه در غیاب حسین امیری دوماری و پدرام پورامیری كه به واسطه حضور نخستین فیلم بلندشان با عنوان «جان دار» در جشنواره فیلم فجر، مشغله بالایی داشتند، میهمان خبرگزاری مهر شدند تا از دغدغه ها و اولویت های خود در عرصه فیلم كوتاه بگویند.
میرعباس خسروی نژاد، پریسا گرگین، سالم صلواتی، كتایون پرمر، محمد روح بخش و سهیل امیرشریفی در بخش نخست این میزگرد از انتظارات خود در فرآیند اكران عمومی آثارشان گفتند.
بخش اول این میزگرد را در ادامه می خوانید.
* جناب خسروی نژاد بعنوان متولی هماهنگی برنامه های اكران بسته زمستانه فیلم های كوتاه، بد نیست ابتدا توضیحی درباره فرآیند انتخاب آثار برای اكران در گروه هنروتجربه بدهید. فیلم های كوتاه با چه اولویت هایی در كنار یكدیگر در یك بسته اكران می شوند؟
میرعباس خسروی نژاد: اكران فیلم كوتاه از چند سال قبل در گروه هنروتجربه شروع شده بود اما در روند اجرای آن مشكلاتی وجود داشت كه مهم ترین آن بحث اطلاع رسانی بود و بنا بر این خیلی از جانب مخاطبان مورد استقبال قرار نگرفت. این شرایط بود تا سال قبل كه اساساً سال درخشانی برای فیلم كوتاه بود. عده ای از فیلم سازان كوتاه گردهم جمع شدند و خودشان به گروه هنروتجربه پیشنهاد دادند كه پنج فیلمشان در یك سئانس اكران شود. چون خود فیلم سازان پای كار بودند و همه كاری برای دیدن شدن آثارشان كردند، آن اكران بسیار موفق شد. پس از این تجربه گروه دیگری باكس دوم را تشكیل دادند و مرحله دوم اكران یكجای فیلم های كوتاه در هنروتجربه كلید خورد.
ما بعنوان گروه سوم سعی كردیم این اتفاق به صورت كامل تر بیفتد. هم سعی كردیم هر كدام از فیلم سازان مسئولیتی را برای اكران هرچه بهتر به عهده بگیرند، هم در تركیب فیلم ها سعی كردیم مجموعه كامل و متنوعی را انتخاب نماییم. از آنجایی كه با تیم اول و دوم هم ارتباط صمیمانه ای داشتیم، از آنها هم مشورت گرفتیم تا این اتفاق به بهترین شكل رخ بدهد...
* تا این مرحله هنوز به تركیب فیلم ها فكر نكرده بودید؛ اینكه مثلاً در كنار یك كار كاملاً تجربی حتماً یك اثر داستانی هم در باكس اكران داشته باشید؟
خسروی نژاد: بله به همه این موارد فكر كرده بودیم. همه این مراحل هم زمان پیگیری می كردیم. در این مدل اكران هم فیلم اهمیت دارد و هم فیلم ساز كه از نگاه من اهمیت فیلم ساز حتی بیشتر هم هست. اگر فیلم ساز اهل پیگیری نباشد و به تعبیری دنبال اكران بهتر ندود، حتماً در مدل اكران هنروتجربه شكست خواهد خورد. مثل خیلی دیگر از فیلم های هنروتجربه كه حتی مخاطبان اندكی متوجه اكرانشان می شوند چه برسد به استقبال و تماشا!
* پس برای اكران فیلم كوتاه در هنروتجربه ابتدا باید چند فیلم ساز به صورت خودجوش دورهم جمع شوند و این گونه نیست كه یك فیلم ساز كوتاه مستقل و بدون ارتباط با دیگر فیلم سازان بتواند از این ظرفیت استفاده كند؟ عملاً سازوكار مشخصی برای دریافت و برنامه ریزی فیلم های كوتاه در این گروه وجود ندارد!
خسروی نژاد: هنروتجربه هم زمان فهرست انتظاری از فیلم های كوتاه دارد و هر فردی می تواند به صورت شخصی برای عرضه فیلمش به این گروه نامش را در لیست انتظار درج كند. اتفاقاً در تركیب فیلم های زمستانه فیلم «و می گذریم» از همین لیست انتظار به تركیب ما افزوده شد. برپایه زمان مجموع فیلم های ما، مسئولان هنروتجربه پیشنهاد دادند كه این فیلم هم به تركیب اضافه شود.
* اطلاع دارید در كشورهای صاحب صنعت سینما این مدل اكران فیلم های كوتاه آیا نمونه مشابهی دارد یا خیر؟
خسروی نژاد: تا جایی كه ما جستجو كرده ایم، این مدل نمونه مشابهی ندارد. در بعضی كشورها این مدل هست كه چند فیلم كوتاه در كنار یكدیگر اكران شود اما این مدل هم بیشتر محدود به فستیوال ها و اكران های خاص است و به صورت عمومی اتفاق نمی افتد.
پریسا گرگین: در فرانسه فیلم های كوتاه معمولاً قبل از فیلم های داستانی در اكران عمومی روی پرده می روند. در سینماتك ها هم غالباً توجه به فیلم كوتاه وجود دارد. شاید به صورت پكیج نباشد اما معمولاً اكران های خوبی برای فیلم كوتاه دارند.
خسروی نژاد: در این مدل اكران هم فیلم اهمیت دارد و هم فیلم ساز كه از نگاه من اهمیت فیلم ساز حتی بیشتر هم هست. اگر فیلم ساز اهل پیگیری نباشد و به تعبیری دنبال اكران بهتر ندود، حتماً در مدل اكران هنروتجربه شكست خواهد خورد* این مدلی كه طی یك آزمون وخطا ما در ایران به آن رسیده ایم چه نقطه ضعف هایی دارد؟
خسروی نژاد: این ساختار همان گونه كه اشاره كردم بسیار مبتنی بر تلاش خود فیلم سازان است و این به همان اندازه كه می تواند حسن محسوب شود، نقطه ضعفی جدی هم هست. یكی از نگرانی های خود ما درباره تیم ها و گروه های بعدی است. بالاخره ما كار را مرحله به مرحله تكمیل كرده ایم تا امروز اما فرآیند پیگیری اكران فیلم ها بسیار دشوار و طاقت فرسا است. خود من شاید بیشتر از ۵۰ بار در روز سایت فروش بلیت را چك می كنم تا در جریان شرایط اكران باشیم.
* عملاً كار تمام وقت یك پخش كننده را برعهده دارید...
خسروی نژاد: بله. كم كم دارم یاد می گیرم(می خندد)! بنا بر این معتقدم این پیگیری تیمی و هم دلی بین صاحبان فیلم ها هم نقطه قوت است و هم نقطه ضعف.
محمد روح بخش: اتفاقی كه در حوزه فیلم كوتاه تا قبل از این شاهد بودیم، این بود كه تعدادی فیلم تولید می شد و صرفاً در جشنواره ها فرصت دیده شدن به دست می آوردند. اساساً هم این حرف كه فیلم نباید صرفاً برای جشنواره ها ساخته شود را در مورد فیلم كوتاه، حرف بی ربط و ایده آل گرایی می دانم. حضور جشنواره ای در فیلم كوتاه حتی نسبت به سینمای بلند داستانی اهمیت بیشتری دارد. امكانی هم كه امروز در چارچوب گروه هنروتجربه برای فیلم های كوتاه فراهم آمده را باید در ادامه همین نگاه جشنواره ای بدانیم.
* اتفاقاً تا به امروز هم تمركز در گروه هنروتجربه روی فیلم هایی بوده كه عقبه موفقی در حضورهای جشنواره ای داشته اند.
روح بخش: دقیقاً همین طور است و در مجموع معتقدم كه این اتفاق برای فیلم كوتاه مبارك است. فیلم اول ما «كشند» چند سال پیش در چارچوب قبلی گروه هنروتجربه اكران شد و اساساً غیر از مراسم افتتاحیه، صاحبان دیگر فیلم های كوتاه روی پرده را ندیدیم و ارتباطی هم با هم نداشتیم. آن باكس در مجموع شاید یك یا دو میلیون تومان فروش كرد؛ تقریباً هیچ! در مدل جدید اما همین كه فیلم سازان پای كار هستند شرایط به كل متفاوت می باشد. در این مدل حتی اگر یك پخش كننده در كنار ما بود و مجبور نبودیم همه كارها را خودمان پیگیری نماییم شرایط بسیار بهتری پیش خواهد آمد.
امیرشریفی: ایده اصلی ورود به سینمای كوتاه متوجه فیلم سازان جوانی است كه با هزینه های اندك به دنبال كسب تجربه های جدی و الگوهای تازه تر هستند؛ اگر بخواهیم در جریان ساخت فیلم كوتاه این نگاه گیشه ای را به فیلم ساز تحمیل نماییم، طبیعتاً دست از نوجویی برمی دارد* فارغ از این توضیحات درباره تجربه پیگیری اكران فیلم كوتاه در گروه هنروتجربه، اساساً می توان از نظر اقتصادی بر فرآیند تولید و اكران فیلم كوتاه منطق «گیشه» را حاكم دانست؟
خسروی نژاد: واقعیت این است كه نه. حتی در دو باكس قبلی دور جدید كه اشاره كردیم شرایط كمی بهتر از قبل شده است هم باز شاید بازگشت و سود مالی نبودیم. مضاف بر اینكه هیچ یك از بچه های فیلم كوتاه اساساً در زمین اكران به دنبال سود مالی نیستند. با این وجود بازهم ظرفیت هنروتجربه را ظرفیت فوق العاده ای می دانم كه به راحتی ۱۰ تا ۱۵ هزار مخاطب برای ما خواهد آورد. این ظرفیت سازوكاری هوشمندتر می خواهد.
گرگین: بهترین حالت این سازوكار هم نقطه ای است كه سینماها خودشان به دنبال اكران فیلم كوتاه باشند و این محقق نمی گردد مگر با حضور یك پخش كننده قدر در كنار جریان اكران فیلم های كوتاه. این مدل انتقال تجربه ای كه تا امروز بچه های فیلم كوتاه دنبال كرده اند، هر آن امكان دارد قطع شود و مجدد همه چیز به نقطه اول بازگردد.
* آقای امیرشریفی شما چه نگاهی درباره نسبت فیلم كوتاه و گیشه دارید؟
سهیل امیرشریفی: شخصاً فكر می كنم نباید به فیلم كوتاه با منطق اقتصادی و انتظار بازگشت سرمایه نگاه كرد. الگوی ساخت فیلم به منظور بازگشت سرمایه حتی در سینمای بلند حرفه ای ایران هم محدود به آثاری است كه از حضور هنرمندان گیشه پسند و داستان های كمدی بهره می گیرند. فیلم هایی كه نگاه ویژه تر و خاص تر به سینما و هنر دارند، در سینمای بلند حرفه ای هم فروش ندارند چه رسد به فیلم كوتاه. فیلم كوتاه هم اگر بخواهد به مرحله تضمین گیشه برسد ناگزیر باید به این قواعد تن دهد...
* یعنی بحث سود اقتصادی را اساساً در تضاد با ماهیت سینمای كوتاه می دانید؟
امیرشریفی: بله. این نگاه سبب می شود ذات فیلم كوتاه، مبنا و علت وجودی اش را از دست بدهد. ایده اصلی ورود به سینمای كوتاه متوجه فیلم سازان جوانی است كه با هزینه های اندك به دنبال كسب تجربه های جدی و الگوهای تازه تر هستند. شاید فرم ها و الگوهایی كه در این مختصات جواب بدهند بعدها وارد سینمای بلند حرفه ای هم بشود اما اگر بخواهیم در جریان ساخت فیلم كوتاه این نگاه گیشه ای را به فیلم ساز تحمیل نماییم، طبیعتاً دست از نوجویی برمی دارد و ترجیح می دهد سراغ فرمول های امتحان شده و جواب پس داده برود. شاید بنا بر این هم محل اكران فیلم كوتاه، گروه هنروتجربه است. گروهی كه كمك می نماید فیلم های كوتاه خارج از فضای جشنواره ای هم فرصت دیده شدن پیدا كنند. شاید این فرصت نقداً سود مالی برای فیلم ساز به همراه نداشته باشد اما مثلاً می تواند زمینه اعتماد سرمایه گذار برای پروژه بعدی فیلم ساز را فراهم بیاورد.
گرگین: در این فرآیند اتفاقی رخ می دهد كه می تواند بر جریان سینمای بلند حرفه ای هم تأثیرگذار باشد و آن تربیت مخاطب برای جور دیگر فیلم دیدن است. اینكه مخاطب یاد بگیرد به جای به سالن رفتن برای دیدن فلان بازیگر، سبك دیگری از سینما رفتن را هم تجربه كند. فعال تر شدن انجمن ها و دانشگاه ها برای پشتیبانی از این اكران ها می تواند موج گسترده تری را در جهت این تربیت به همراه داشته باشد.
* خانم پرمر باتوجه به ساختار فیلمی كه ساخته اید تقریباً نگاهتان نسبت به مقوله گیشه فیلم كوتاه قابل حدس است اما بد نیست نظر شما را هم در این زمینه بشنویم.
روح بخش: متأسفانه در ایران همواره این گونه بوده كه هروقت نگاه اقتصادی به حوزه ای وارد شده است، اصالت آن حوزه را از بین برده است. نگاه اقتصادی زمانی می تواند در سینمای كوتاه اولویت پیدا كند، كه اصالت این سینما را زایل نكندكتایون پرمر: من هم طبیعتاً با این نگاه موافقم كه فیلم كوتاه ذاتش به گونه ای نیست كه محصول پول سازی باشد. ساخت فیلم كوتاه غالباً ریشه در علاقه به تجربه كردن فیلم سازی دارد. به خصوص كه ساخت فیلم بلند، در عمل هم به لحاظ تأمین سرمایه هم به جهت جلب اعتماد یك تهیه كننده، ده ها برابر مشكل تر از تجربه ساخت یك فیلم كوتاه است.
برای شخص من فرصت نمایش فیلم های كوتاه در گروه هنروتجربه بیشتر از منظر فرصت دیده شدن این آثار پرارزش است و طبیعتاً امیدی به گیشه آن ندارم. این فرصتی است كه برخی مخاطبان غیرحرفه ای تر كه الزاماً اهل فیلم دیدن در جشنواره ها نیستند اما علاقه مندی های سینمایی دارند هم به دست می آورند تا به تماشای فیلم كوتاه بنشینند.
روح بخش: واقعیت این است كه ما در فرآیند اكران فیلم كوتاه به دنبال «مخاطب بیشتر» هستیم نه «پول بیشتر». در این فرآیند هم جای خیلی چیزها خالی است. هیچ دانشگاهی به خصوص دانشگاه های سینمایی تا امروز برای اكران این فیلم های كوتاه درخواست نكرده اند؛ در این مورد دیگر بحث مالی در بین نیست. این یك فرصت است برای دیده شدن فیلم های كوتاه در محافل تخصصی و آموزشی. چرا از این فرصت استفاده نمی شود؟
سالم صلواتی: برای بچه های فیلم كوتاه كه تا امروز غیر از ویترین جشنواره ها محلی برای دیده شدن آثارشان وجود نداشته، مسلماً اكران این آثار در چارچوب حرفه ای تر هنروتجربه، سوای از گیشه و فروش، در اولویت قرار دارد. این فرصتی است كه سال ها در انتظار آن بوده ایم. مواردی مانند ملاحظات اقتصادی و بازگشت سرمایه بیشتر مربوط به سینمای بلند و است و برای ما با شناختی كه حوزه فعالیت خود داریم اهمیت چندانی ندارد.
حتی در خیلی از كشورهایی كه صنعت سینما دارند، این چرخه اكران فیلم كوتاه به صورتی كه در ایران داریم، وجود ندارد و این فرصت خوبی برای ما است. تنها نگرانی در این مورد این است كه با تغییر مدیران و تصمیماتی بعدی برای تغییر ریل گذاری ها شاهد عدم استمرار این حركت باشیم. بچه های فیلم كوتاه برای ادامه این امكان حتی حاضرند هزینه كنند و امیدواریم كه این سهم از هنروتجربه همچنان برای فیلم كوتاه محفوظ بماند.
روح بخش: بحث اكران گسترده و گیشه می تواند در مرحله ای حائز اهمیت باشد اما فیلم كوتاه ایران امروز به آن مرحله نرسیده است. متأسفانه در ایران همواره این گونه بوده كه هروقت نگاه اقتصادی به حوزه ای وارد شده است، اصالت آن حوزه را از بین برده است. نگاه اقتصادی زمانی می تواند در سینمای كوتاه اولویت پیدا كند، كه اصالت این سینما را زایل نكند. با حفظ این اصالت حتماً نگاه اقتصادی هم می تواند مدنظر قرار بگیرد.
ادامه دارد...
این مطلب سام فیلم را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب