همه جشنواره ها سیاسی اند از برلین تا فجر
به گزارش سام فیلم، محمد تقی فهیم اعتقاد دارد که تمام جشنواره های دنیا سیاسی هستند اما در کشوری مانند ایران به علت ضعف مدیریت فرهنگ در راس و در برلین سیاست در راس قرار دارد.
مهسا بهادری: ماجرا از این مقرر است که فستیوال برلین که در بین جشنواره های مشهور جهانی معروف است که گرایش های سیاسی بیشتری دارد، حدود سه روز پیش سینمای ایران و بخش های دولتی همچون بنیاد فارابی، همینطور سازمان اوج و حوزه هنری را در کنار خبرنگاران ایرانی تحریم کرد. در واقع جشنواره فیلم برلین در هفتادوسومین دوره خود که از ۱۶ تا ۲۶ فوریه (۲۷ بهمن لغایت ۷ اسفند ۱۴۰۱) برگزار می شود، پذیرای کمپانی ها، رسانه ها و خبرنگاران ایرانی نخواهد بود. برای برررسی این مساله به گفتگو با محمدتقی فهیم، منتقد سینمایی پرداختیم که در ادامه می خوانید. چرا ایران از حضور در برلین منع شد؟ به نظر من کاملاً قابل پیشبینی بود که این اتفاق رخ دهد مخصوصاً برای منتقدانی مثل من که سال هاست می گوییم جشنواره ها در غرب در واقع به انتهای خط اند در واقع چون در گرایش هنری خود حرفی برای گفتن ندارند وجه سیاسی این فستیوال ها را پررنگ می کنند و بیشتر به سیاست می پردازند تاهنر. یعنی از بدو شکل گیری یک ماجرا، سیاست تمام جزئیات آنرا تغییر می دهد، منظور ما از سیاست مفهوم اینست که اصلی ترین گرایش سیاست است که هنر اساسا زیر پرچم سیاست قرار می گیرد. این که کارکرد جشنواره تبدیل به حزب می شود و کارکرد حزبی پیدا می کند. یعنی مانیفست و بیانیه صادر می کنند و انرژی احزاب جمع می شود و تبدیل به کارکرد احزاب سیاسی می شود، جشنواره ای مثل برلین، خودشان که هر سال اعلام نمودند ما سیاسی هستیم، اما در این شکل افراطی، سبب می شود جشنواره از قالب هنری خودش بیرون برود و تبدیل به یک تهاجم سیاسی شود. این بخش محل بحث و ایراد است وگرنه من که نمی گویم جشنواره سیاسی نباشد، جشنواره فیلم فجر ما هم سیاسی است و اساسا تمام جشنواره های دنیا سیاسی هستند. وقتی این موارد تبدیل به اهرم فشار شود، این خود سینمایی ها هستند که باید ضد جشنواره ها به پا خیزند و آنرا کنار بگذارند. شما به این اشاره کردید تمام جشنواره ها در سرتاسر دنیا کارکرد سیاسی دارند، اگر مقرر است کارکرد سیاسی داشته باشند چه ضرورتی دارد که جشنواره برگزار شود؟ من هم با این مورد که چه ضرورتی دارد جشنواره برگزار گردد کاملا موافقم، به نظرم اگر مقرر است این موارد تبدیل به حزب شوند، دیگر نباید نام خویش را جشنواره یا این موارد بگذارند، باید بگوید حزب سینمایی برلین. این مساله در رابطه با جشنواره فیلم فجر هم صادق است؟ تفاوت فجر با دیگر جشنواره ها اینست که قدرت آنها را ندارد، می خواهد آنگونه باشد، اما تا کنون نتوانسته است، فجر سیاست معکوس دارد یعنی به جای سیاست تهاجمی در ورطه سیاست انفعالی و دفاعی قرار می گیرد و در همه سال ها هم این گونه بوده است به علت این که می خواهد به فیلمسازانی که نگاهشان به جشنواره های خارجی است توجه کند و بنابراین سراغ فیلمهای خرده پیرنگ به ظاهر انتقادی می رود که سبب می شود سینما کم کم نفس خودش را از دست بدهد. پس با عنایت به صحبت های شما وقتی سال جاری همه گفتند جشنواره فیلم فجر سیاسی است و باید تحریم شود، حرف اشتباهی نبوده، درست است؟ اولا همه نگفتند تعدادی گفتند. بله این طبیعی است هم اکنون در برلین هم که همه نگفتند تعدادی گفتند و حرفشان را هم به کرسی نشاندند. مگر من با نظر آنها کاری دارم؟ من به داخلی ها می گویم شما جشنواره را برگزار کنید و به حرف آنها که جشنواره را تحریم کردند کاری نداشته باشید، چون جشنواره باید برگزار گردد. این دو نظر است چون مقصد جداست. ما باید جشنواره را برگزار نماییم تا در یک سپهر ضد استعماری حرکت نماییم، آنها در مسیری حرکت می کنند تا جنبش های جهانی را سرکوب کنند. خب به هر حال حرکت سیاسی است و وقتی ما می گوییم فرهنگ باید فارغ از سیاست باشد، یعنی هم در برلین این اتفاق بیفتد هم در فجر اما همه جا سایه سیاست دیده می شود. در این بین دو تفاوت وجود دارد، این که کدام یک اولویت باشد، به نظر من در جشنواره فیلم فجر، به علت ناتوانی مدیران، همچنان سینما مطرح بوده است، کما این که از پیمان معادی و مانی حقیقی و بهرام بیضایی تا داریوش مهرجویی و مسعود کیمیایی در این جشنواره حضور داشتند. بازهم می گویم نه این که نمی خواستند جشنواره را سیاسی کنند بلکه مدیریتشان ضعف داشته است. در ایران سیاسیت زیر فرهنگ و سینماست اما در برلین سیاست در راس قرار گرفته است. دولتی بودن جشنواره فیلم فجر نشانه بارز اینست که جشنواره سال هاست که سیاسی است اما همواره این سینمایی ها بودند که حضور پررنگ تری در فجر داشتند. چرا ادعا می کنید که در فجر سایه سیاست پررنگ نیست؟ اگر مدیریت کشور و سینمایی ما قدرت داشتند، اول باید آنها اقدام می کردند به جای این که برلین اقدام نماید، یعنی قاعدتا باید متناسب با گرایشات دیپلماسی مدیریت فارابی و سینمای کشور ما باید برای تحریم برلین اقدام می کرد. محمدتقی فهیم
منبع: سام فیلم
این مطلب سام فیلم را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب