برای سامول که در بدعت و ذوق ورزی هم تراز نداشت
به گزارش سام فیلم عباس بهارلو به بهانه مستندی درباره ساموئل خاچیکیان، از 40 ساعت مصاحبه خود با این فیلمساز فقید و خصوصیت های فیلم ساخته شده، سخن گفت.
این پژوهشگر و مورخ سینما که خیلی از کتاب ها و نوشته های قدیمی اش با نام «غلام حیدری» انتشار یافته، درباره مستند «ساموئل خاچیکیان: یک گفت وگو» به کارگردانی امید نجوان یادداشتی نوشته و در اختیار ایسنا قرار داده است.
بهارلو در این متن با عنوان "«ساموئل خاچیکیان: یک گفت وگو»؛ مستندی گفت وگو محور" نوشته است:
«تابستان 1370 که روزهای متوالی را با ساموئل خاچیکیان برای گفت وگوی بلندی دربارهی زندگی و فیلم هایش گذراندم، وی در فضایی کاملاً صمیمانه به پرسش های مختلف من پاسخ داد. آن روزها تنها ابزار کار من یک ضبط صوت کوچک با جلد چرمی قهوه ای بود و بس. نه دوربین فیلمبرداری در اختیار داشتم و نه حتی دوربین عکاسی. ازاین رو از آن گفت وگوی بلند نه تصویر و نه عکسی ثبت نشده است. حاصل چهل ساعت گفت وگوی ما چندین نوار صوت است، و کتابی که در سال 1371 با نام «ساموئل خاچیکیان: یک گفت وگو» و سپس در سال 1396 با عنوان «پروندهی یک جنایی ساز: ساموئل خاچیکان» انتشار یافته است.
خاچیکیان، یا آنطور که دوستان نزدیکش خطابش می کردند «ساموِل»، برای من فیلمسازی است، که در سال های دههی سی و چهل، در بین هم نسلانش، نمی توانم کسی را از لحاظ بدعت و ذوق ورزی در زمینه های فنی و صناعتی سینما هم تراز او قرار بدهم؛ فیلمسازی که در طول آن دو دهه حضوری نظرگیر در سینما داشت، و با شور و شعفی وصف ناپذیر سرِ صحنهی فیلم هایش حاضر می شد.
هفت سال بعد از این گفت وگو، امید نجوان هم برای انجام گفت وگوی کوتاهی، که قرار بود در مجله ای سینمایی منتشر شود، سراغ خاچیکیان رفت. ابزار کار او هم یک ضبط صوت بود، و فقط صدای خاچیکیان را ضبط کرد، و البته یک عکاس هم همراهش بود که چند عکس از گفت وگوشان ثبت کرده است. نجوان بیشتر از دو دهه بعد به صرافت افتاد که برپایه همان مقدار صدایی که از گفت وگوشان باقی مانده فیلمی دربارهی خاچیکیان بسازد. او بنیان فیلمش را بر گفتگو گذاشته است؛ گفت وگویی که با کارکرد چاپ در مطبوعات انجام شده، و حالا می بایست شکل بصری به خود بگیرد، و در عین حال شواهدی را ارائه بدهد و اطلاعاتی را عرضه نماید که هم جذابیت داشته باشند و هم حس پی گیری را در مخاطب تقویت نمایند. ازاین رو از بریده هایی از فیلم ها و آنونس ها و عکس هایی که از پشت صحنه فیلم های خاچیکیان در اختیار داشته است، یا در اختیارش گذاشته اند، به مقدار فراوان، بهره برده است.
«ساموئل خاچیکیان: یک گفت وگو» مستندی در ستایش و تقدیر از خاچیکیان است؛ و نجوان به جز انتخاب صحنه های شایان توجهی از فیلم های او، با نشاندن مسعود کیمیایی، هوشنگ گلمکانی و نظام الدین کیایی جلو دوربین و ثبت خاطرات و دیدگاه های ستایش آمیز آن ها کوشیده است تصویر منصفانه ای از کارنامهی حرفه ای خاچیکیان و گوشه هایی از تاریخ سینمای ایران به دست بدهد. خود «سامول» هم، با همان مقدار حرف هایی که نجوان در اختیار داشته، کوشیده است چنین تصویری از خود و سینمای ایران باقی بگذارد، و البته نجوان بخت یار بوده که خاچیکیان، مثل همیشه، از فعالیت طولانی و حرفه ای خود نه صرفا از منظری انفرادی و مقطعی یا کاملاً شخصی، بلکه با چشم اندازی وسیع تر و عمومی تر سخن گفته است.
(این فیلم را 19 آذر در خانه ام دیدم؛ به لطف آقای نجوان که یک کپی از آن برایم ارسال کرد)»
این مستند روزهای آینده در پانزدهمین جشنواره سینما حقیقت به نمایش درخواهد آمد.
این مطلب سام فیلم را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
کامنتهای بینندگان سام فیلم در مورد این مطلب