میکی ماوس متعلق به همه شد
به گزارش سام فیلم، مهر نوشت: میکی ماوس به عنوان یک نماد طولانی در نبرد حق نشر، عاقبت وارد مالکیت عمومی شد.
میکی و مینی از روز گذشته یکم ژانویه ۲۰۲۴ به مالکیت عمومی در آمد. از این به بعد، دیزنی دیگر نمی تواند تنها ناشر انحصاری شخصیت های اولیه خود باشد. از این پس کاریکاتوریست های زیرزمینی، فیلم سازان، رمان نویسان، ترانه سراها و هرکس دیگری، آزاد خواهد بود در هر پروژه ای از این ۲ شخصیت بهره بگیرد.
میکی ماوس مدت زمانی طولانی نماد نبرد بر سر کپی رایت بود. حالا ۹۵ سال بعد از اولین باری که وی در فیلم کوتاه «کشتی بخار ویلی» دیده شد، می گذرد.
جنیفر جنکینز مدیر مرکز دوک در مطالعه دامنه عمومی اظهار داشت: این یک مبحث بزرگ است و هیجان زیادی را در حق نشر ایجاد می کند، بالاخره این اتفاق می افتد.
در لیست سال جاری از آثاری که به تملک عموم درمی آیند، «تایگر» که مانند میکی ماوس نخستین بار سال ۱۹۲۸ دیده شد هم جای دارد. از دیگر آثار ۱۹۲۸ میتوان به «عاشق خانم چاترلی»، «در جبهه غرب خبری نیست» و «فیلمبردار» ساخته باستر کیتون اشاره نمود.
کنگره آمریکا سال ۱۹۹۸ شرایط کپی رایت را ۲۰ سال دیگر تمدید کرد و از سال ۲۰۱۹ نخستین دست از آثاری که حق تملک خصوصی را از دست می دادند، عرضه شدند و از آن زمان «گتسبی بزرگ»، «راپسودی آبی» و «وینی د پو» به مالکیت عموم درآمدند.
پس از آن بود که «مردگان گتسبی بزرگ» ۲ ژانویه ۲۰۲۱ در آمازون ظاهر شد و بعد از آن «گتسبی بزرگ و زامبی ها» از راه رسید.
«وینی پو: خون و عسل» هم که یک فیلم خون بار است با اقتباس از شخصیت وینی پو ساخته شد و در چندین فهرست بدترین فیلمهای سال ۲۰۲۳ توسط منتقدان قرار گرفت. این فیلم که فوریه در آمریکا اکران شد، توجه رسانه ها را به علت ارزش توجه به آن برانگیخت، اما تنها ۵ میلیون دلار در سراسر دنیا فروش کرد.
لارنس لسیگ استاد حقوق دانشگاه هاروارد که به صورت گسترده در مورد مسایل در ارتباط با کپی رایت نوشته و حمایت کرده برجسته ترین چهره منتقد تمدید ۲۰ ساله حق کپی رایت بود. بدون این تمدید حق دیزنی بر این شخصیت سال ۲۰۰۴ منقضی می شد. لسیگ این قانون را «قانون محافظت از میکی ماوس» نامید.
دیزنی به یقین برای موفقیت این لایحه لابی کرده بود اما نقش آن در این قانون اغراق آمیز مطرح شده و خیلی از دارندگان حق نشر همچون ترانه سراها و بنیاد جورج گرشوین هم برای آن کوشیده بودند.
شهرت بسیار زیاد دیزنی همیشه کمی اغراق آمیز طرح می شود، در حالیکه زوی روزن استاد حقوق در دانشگاه ایلینوی جنوبی استدلال می کند که لابی گری دیزنی عامل مهمی نبوده است.
وقتی دهه ۲۰۱۰ به پایان خود نزدیک می شد، برخی پیشبینی می کردند که دیزنی و سایر دارندگان حق نشر برای یک دور دیگر عقب انداختن آن تلاش کنند. اما این هیچگاه محقق نشد.
لسیگ می گوید: بیایید امیدوار باشیم که این شروع یک فصل جدید باشد.
وی همچنان از اصلاحاتی حمایت می کند که می تواند حجم وسیعی از تولیدات فرهنگی را آزاد کند. به قول وی بزرگترین ضعف در حق نشر اینست که ما هیچ راهی نداریم که بدانیم مالک چه کسی است. این ناکارآمدترین سیستم مالکیتی است که برای بشر شناخته شده است.
دیزنی البته بعد از یکم ژانویه همچنان راه هایی برای حفاظت از میکی ماوس خواهد داشت و تا چند سال دیگر حق انحصاری نسخه های مدرن تر این شخصیت را حفظ خواهد نمود.
گفته می شود آزادی عمل کمتری در رابطه با میکی ماوس در مقایسه با وینی پو وجود دارد چونکه میکی در تملک یک علامت تجاری پرقدرت است. سال ۲۰۰۷، استودیو انیمیشن والت دیزنی تصویری از «قایق بخار ویلی» را بعنوان لوگوی خود انتخاب و با این کار ادعای خود بر نخستین نسخه میکی را تقویت کرد.
برخی این ایده را رد می کنند که دیزنی بتواند از قانون علامت تجاری برای متوقف کردن بیان خلاق استفاده کند؛ چونکه علائم تجاری برای معرفی برندها در نظر گرفته شده و تا وقتی که هنرمندان تلاش نکنند آثار خویش را بعنوان محصول دیزنی معرفی کنند، نباید با مشکل آرم تجاری روبه رو شوند.
شهرت دیزنی برای پشتیبانی از حق کپی رایت خود به دهه ها قبل برمی گردد و باید گفت دن اونیل ۵۳ سال از زمان خودش جلوتر بود. سال ۱۹۷۱، او یک حمله ضدفرهنگی به میکی ماوس انجام داد و در کتاب کمیک زیرزمینی اش، «دزدان دریایی خنده دار»، این موش دوست داشتنی را درحال قاچاق مواد مخدر نشان داد. همان شد که بنظر می رسید و دیزنی از او به علت نقض حق نشر شکایت نمود. او معتقد بود که این یک تقلید قانونی می باشد، اما بعد از هشت سال در دادگاه، او با حکمی مواجه گردید که نمی توانست از پس پرداختش برآید و برای بیرون ماندن موافقت نمود که دیگر هیچگاه میکی ماوس را نقاشی نکند.
۲۲۰۵۷
منبع: samfilm.ir
این مطلب سام فیلم را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب