چه بر سر قدیمی ترین جشنواره فیلم ایران آمده؟
سام فیلم: درست است که کرونا خیلی چیزها را در این یک سال تعطیل کرد، اما با همه قدرتش، زورش به بعضی ها همچون جشنواره های سینمایی نرسید و به این ترتیب، قدیمی ترین جشنواره سینمایی کشور چنان سوت و کور به انتها رسید که خاطره پنجاه سالگی اش برای همیشه ماندگار شد.
به گزارش سام فیلم به نقل از ایسنا، نخستین باری که یک جشنواره سینمایی در ایران برگزار شده به دهه 40 خورشیدی برمی گردد، یعنی سال 1342. گفته می شود که نام این رویداد سینمایی، ابتدا فستیوال فیلم های آموزنده بوده که پرویز ناتل خانلری برای نخستین بار واژه "جشنواره" را بجای فستیوال به کار می برد و سال ها پس از انقلاب هم به جشنواره فیلم رشد تغییر اسم می دهد.
این جشنواره آموزشی امسال 50 ساله شد و در صورتیکه می توانست به پاسداشت نیم قرن حضور به شکلی متفاوت و موثر برگزار شود، هفته گذشته در مدت حدودا چهار روز خیلی بی سروصدا برپا و به اتمام رسید. تصمیم به برگزاری این جشنواره در وضعیت کرونائی همانند تمام جشنواره های دیگری که برگزار شدند این توجیه و انگیزه پنهان را می تواند داشته باشد که چون در سال آخر فعالیت دولت مستقر هستیم کمتر مدیر و دستگاهی حاضر به چشم پوشی از اتفاق های سالانه مجموعه خود می شود.
بااینکه چند روز از اختتام اختتامیه این دوره و معرفی برگزیده ها می گذرد، اما نمی توان نسبت به اصرار به برگزاری "این" دوره از جشنواره بی تفاوت بود چونکه دوره پنجاهم یک جشنواره بین المللی فیلم که عنوان نخستین جشنواره سینمایی کشور را با خود یدک می کشد، چنان اهمیتی داشت که سال قبل و قبل از برگزاری دوره چهل ونهم، دبیر آن دوره جشنواره (وحید گلستان) یک هم اندیشی را با حضور تمام دبیران و دست اندرکاران این رویداد در موزه سینما برپا کرد. او که در آن مقطع، بخش «در آستانه پنجاه سالگی» را به جشنواره اضافه کرد، معتقد بود: «جشنواره فیلم رشد بعنوان قدیمی ترین جشنواره سینمایی کشور، یک میراث فرهنگی است ولی متناسب با شیوه ها و ابزارهای یادگیری روز نیاز به تحول دارد.»
گلستان درباره ضرورت تحول ساختار جشنواره رشد که توسط سازمان پژوهش و برنامه ریزی وزارت آموزش و پرورش برگزار می شود، تاکید کرده بود: «امروزه نگاه به شیوه های یادگیری علم و هم زیرساخت های تولید و پخش فیلم باتوجه به زیرساخت های پسا اینترنتی گرفتار تحول عمده ای شده اند. جشنواره رشد هم که در نوع خود نخستین در ایران و آسیا بوده و در جهان از جایگاه تخصصی معتبری بعنوان جشنواره فیلم های آموزشی و کاربردی برخوردار است، نمی تواند نسبت به این تحول خونسرد بماند. بدین سبب نگاه ما به برگزاری جشنواره فراتر از یک ماموریت اداری، در امتداد سند تحول وزارت آموزش و پرورش و تغییرات مهم در پروسه یادگیری و نیاز نسل جدید می باشد پس در این راه از همفکری تک تک کارشناسان، هنرمندان و مخاطبانی که دغدغه تحول در ساختار آموزش کشور را دارند استقبال خواهیم نمود.»
اما گپ و گفت با برخی فعالان و دست اندکاران این حوزه نشان میدهد آنچه برای دوره پنجاهم انتظار میرفت، اتفاق نیفتاد و این سوال مطرح است که اگر این جشنواره امسال برگزار نمی شد برای اعتبار جشنواره ای با این قدمت و این جایگاه بهتر و مفیدتر نبود؟ آنها معتقدند جشنواره فیلم رشد بر خلاف اسمش، از جهات مختلف رشد کافی نکرده است.
یکی از استدلال ها این است که اساسا فیلم آموزشی یک مسئله بینارشته ای است که در تولید آن خاصیت های کاملا متفاوتی باید درنظر گرفته شود، یعنی یک سو وجه آموزشی ماجراست و سوی دیگر وجه هنری که نمی توان اهمیت آنرا نادیده گرفت و اتفاقا همین تناقض ها سبب شده این جشنواره بعد از 50 سال رشد کافی نکند و نیازمند یک تحول اساسی در ساختار باشد.
فیلم آموزشی معمولا یک محصول گران قمیت بوده که با تغییر شرایط در سالهای اخیر، تولید و خصوصاً انتشار آن در فضای اینترنت سهل و ممکن شده و خیلی از هزینه ها نیز کمتر شده است. همین نکته سبب می شود که جشنواره به شکلی جدید و مطابق با نیاز امروز بعنوان حلقه میانی تولید و بازار جدید فیلم آموزشی بر خط نیاز به تغییر داشته باشد و حتی البته در همین شرایط کرونائی هم می توانست به شکلی بهتر بستر تغییر را بوجود آورد، اما با سکوت وکم خبری ای که جشنواره امسال در آن برگزار شد، به نظر نمی رسد چنین چیزی محقق یا دست کم شروع شده باشد.
البته حسن ملکی - رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش و رئیس شورای سیاست گذاری دوره پنجاهم جشنواره - نظر دیگری دارد و در نشست خبری این رویداد گفته است: «امسال سرنوشت جشنواره بین المللی فیلم رشد در پیوندی عمیق با تحول سازمانی قرار خواهد گرفت، برای اینکه برمبنای پایش های انجام شده، امروز همه ما می دانیم که بیش از ۷۰ درصد یادگیری دانش آموزان بوسیله بصری شکل می گیرد بدین سبب شکل یادگیری و تحول برنامه های درسی با خروجی این جشنواره مرتبط خواهد بود. بدیهی است که اگر ما بخواهیم در قلب یادگیرنده، اطمینان و آرامش ایجاد نماییم، باید بتوانیم از قوه بصری او استفاده نمائیم و این امکان جز با بهره گیری از بسته های تربیتی ما و در قالب فیلم های آموزشی میسر نمی گردد، به همین خاطر آثار این جشنواره در روند آموزش ما، یک جایگاه اصلی و معنادار دارد.»
او همین طور نتیجه پایش های انجام شده را این طور توضیح داد: «پایش و بررسی ۴۹ دوره گذشته جشنواره به شکل کارشناسانه و با نگاه لطمه شناسی از دیگر تفاوت های این دوره محسوب می شود. تلاش ما بر این است که نتیجه این پایش و بررسی را طی دوره جشنواره در اختیار مدعوین و مخاطبان قرار دهیم، بدین سبب از فیلم های ۴۹ دوره پیشین جشنواره نیز در بسته های تربیتی و یادگیری استفاده خواهد شد و بعد از کسب اجازه و مالکیت معنوی از سازندگان اثر، این آثار نیز وارد عرصه خواهند شد.»
برخی کارشناس های این حوزه معتقدند، جشنواره فیلم رشد نه فقط به یک خانه تکانی اساسی نیاز دارد بلکه باید با نگاهی جدی تر و تخصصی تر به فیلم های آموزشی و با بودجه مناسب و استفاده از نیروهای متخصص سبب توسعه خود شود، اما آنچه در 50 سالگی جشنواره گذشت بیشتر یک عقبگرد 20 ساله بود و استانداردهای لازم را برای رویدادی در این نام و جایگاه نداشت؛ جشنواره ای که اختتامیه آن بدون ذکر دلیل و بدون اطلاع رسانی خاصی یک روز زودتر -۲۸ بهمن - انجام شد و از نمایش بر خط معمول هم برخوردار نبود!
در این زمینه شاید بد نباشد به انتقاد وحید گلستان، دبیر پیشین این جشنواره اشاره شود که در صفحه شخصی خود با اعلان اینکه اتفاقی از شروع جشنواره باخبر شده، نوشت: «یک سال و نیم پیش در ۶ شهریور 1398 زمانی که هنوز جشنواره 49 رشد تازه فراخوان داده بود (و البته کرونا هم نبود)، ضرورت یک تغییر جدی در ساختار جشنواره رشد موجب شد که در موزه سینما (باغ فردوس) نخستین جلسه در آستانه 50 سالگی را برگزار کنم. برای تغییر، برای به روز شدن...
حرف اساسی این بود که ضرورت این تغییر بدیهی است و به بیش از یک سال زمان نیاز دارد، پیشنهاد اولیه ای داده شد و از اهل خرد و پیشکسوتان برای این تغییر مشاوره و حمایت خواستیم... اما متاسفانه نگذاشتند ادامه پیدا کند... گاهی مقاومت برای نشدن، حتی نشدن تلاشی که همه می ستایندش زیاد است.
چقدر این سالها برایش تلاش نموده بودیم و چه خیانتی در امانت کردند... به امید روزهای بهتر.»
منبع: samfilm.ir
این مطلب سام فیلم را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب